Л.Данзанноров: Морь танихдаа нүдтэй аавын минь цуглуулж өгсөн адууны үр төлүүд одоо ч сайн давхиж байна


Сэлэнгэ аймгийн Зүүнбүрэн сумын уугуул, аймгийн Алдарт уяач Ламжавын Данзанноровтой ярилцсанаа хүргэж байна. Хурдан морины уяа сойлго тааруулах болсоор гуч гаруй жилийг үдэж байгаа Алдартын унаган адууны чанар чансааг нь таньсан морины хорхойтнууд Сэлэнгийн зүг хүлгийн жолоо залах нь олонтаа гэх юм билээ.
-Данзанноров Алдарт хурд ирлэж, уяа тааруулаад хичнээн жил болж байна вэ?
-1980 онд сургуулиас гарч мал дээр гарах болсноосоо хойш уяа эвлүүлж байна. Түүнээс хойш гуч гаруй жил хурдан тууртын хийморьт сүслэн явна даа. Энэ хугацаанд аймгаас гуч гаруй түрүү, хориод айрагны эзэн боллоо. Сумаас бол бас л хориод тооны юм бий. Ер нь Сэлэнгийнхээ аймаг сумын наадмаас айраг түрүү алдаж үзсэнгүй. Дарханы 40 жилийн ойгоор Тогоруу хүрэн азаргаа гурваар давхиулж, Сэлэнгийн бага хурдад түрүүлгэж байлаа. 1995 онд Зүүнбүрэнгийнхэн улсын наадамд оролцохоор зохион байгуулалттай явахад би халтар даагатайгаа очиж, наймаар давхиулж байлаа. Бас Заамарын бүсэд бор даагаа зургаагаар оруулж байсан гээд айрагт багтаагүй ч аравт орсон чансаа өндөр наадмуудын тухай одоо ч дурсах дуртай байдаг юм. Дээхэндээ улс бүсэд наадахаар явдаг л байлаа.
-Таны нэрийг гаргасан ямар ямар хурдан хүлгүүд байв?
-Би өөрөө уяж сойхоос гадна гадагшаа зарсан унаган адуунууд маань ч хурдан байгаад баярладаг юм. Нэлээд адуу гадагшаа зарсан. “Иточу” Энхбатад Гоё халтар нэртэй халтар үрээ, Бүжин халтар нэртэй хээр үрээтэйгээ өгсөн. Бүжин халтраараа азарга тавьсан дуулдаж байсан.Одоогоос арван хэдэн жилийн өмнөх зүйл болохоор заримыг нь мартаж дээ. Ямар ч байсан улсын наадамд Бүжин халтар давхиж, бүсэд айргийн таваар орсон гэж байсан байхаа. Бас “Макс”-ийн Ганбаатарт нэг сартай хүрэн үрээ очсон нь айрагдсан. Манай унаган адуу гар дамжиж Тод манлайд очсон байна лээ. Би Сэлэнгийн Сүбээдэйд өгсөн байсан юм.
-Таны унаган адууны дээд угшил нь аль зүгийнх байна вэ?
- Аавынхаа буянд насныхаа хоолтой залгасан азтай хүн дээ, би. Миний аав Зүүнбүрэн сумандаа засгийн адуу малладаг байсан юм. Аавыг адуу маллаж байх үед Зүүнбүрэнгийн сангийн аж ахуй дандаа шилмэл буюу цус орсон эрлийз адуутай байлаа. Морь танихдаа нүдтэй аавынхаа цуглуулж өгсөн адууны үр төлүүд одоог хүртэл сайн давхиж байна. Хувьчлалын үеэр хэдэн гүү байдас авч үлдсэн нь надад өвлөгдөн ирээд байгаа нь энэ. Би ч адууныхаа цусыг сэлбэхийн тулд Хэнтий, Сэлэнгийнхээ Зүүнбүрэнгээс азарга авч, эндээс манай адуу нэлээн сайжирсан болов уу гэж боддог юм.
-Зүүнбүрэнгийн адуу ямар үнэ ханштай байна вэ?
-Миний дээр ярьсан Иточу Энхбатад очсон үрээ гэхэд давхиж байсан адуу. Даагандаа тав зургаа түрүүлж, шүдлэндээ гурав түрүүлээд зарагдсан нь тэр. Эх нь шарга халтар гүү, эцэг нь жороо халтар азарга байлаа. Энэ шарга гүүнээс бас цавьдар морь гарсан улсад очиж долоогоор давхиж байсан юм. Бас жижиг халтар даага улсад 18-аар давхиж, аймаг суманд бол гуч гаруй айраг түрүү авч байлаа. Тухайн үед чинь гурван сая орчмоор л өгч байлаа. Харин Ганбаатар Тод манлайд очсон үрээ жороо халтар азарганы төл байгаа юм. Жороо халтар азарга өөрөө давхиж шалиагүй л дээ. Төлүүд нь л сайн давхисан юм. Ер нь манай адууны чансааг мэдэх Сэлэнгийнхэн бол наймаа их хийнэ. Авсан өгсөндөө өлзийтэй байхыг ерөөлийг өргөөд л өгөөд явуулдаг. Очоод айраг түрүүнээс мултрахгүй байгааг нь дуулаад баярлаж л суух юм.
-Бидний яриа өндөрлөж байна. Ярилцсан танд баярлалаа.
-“Тод магнай” сэтгүүлийн хамт олонд ажлын өндөр амжилт хүсье.
А.Мөнх


0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
Даваа, 16:25 минут ММСУХ-ны 30 жилийн ой, "Их хурд-10" уралдаанд эхни…
-
8-р сарын 05 -нд Сүүт гүүний унагыг шүтсү...
-
8-р сарын 04 -нд Зүүн бүсийн сонгомол бага ангилалд Ц.Мягмардоржийн…
-
8-р сарын 02 -нд Зүүн бүсийн сонгомол дээд насны ангилалд Х.Нурлаты…
-
8-р сарын 02 -нд Зүүн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Э.Бямбасү…
-
7-р сарын 30 -нд Говийн бүсэд Д.Ариуннарангийн хээр хязаалан түрүүл…
-
7-р сарын 30 -нд Говийн бүсэд М.Адъяабаатарын хар шүдлэн түрүүлжээ
-
7-р сарын 30 -нд Зүүн бүсэд Э.Бат-Эрдэнийн Солонго зээрд түрүүлжээ
-
7-р сарын 30 -нд Говийн бүсэд Б.Отгонсэлэнгийн хээр морь түрүүлжээ
-
7-р сарын 30 -нд Баруун бүсийн сонгомол дээд насны ангилалд Т.Цэенд…
-
7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд Г.Пүрэвсүрэнгийн хүрэн халзан даага түр…
-
7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд С.Хүдэрчулууны зээрд соёолон түрүүлжээ
-
7-р сарын 29 -нд Баруун бүсэд Б.Норовсамбуугийн халтар морь түрүүлл…
-
7-р сарын 29 -нд Говийн бүсэд Б.Баярмагнайн бор соёолон түрүүллээ
-
7-р сарын 29 -нд Баруун бүсэд О.Баатарын хонгор соёолон түрүүллээ
-
7-р сарын 29 -нд Баруун бүсэд Б.Норовсамбуугийн Гоё хээр азарга түр…
-
7-р сарын 29 -нд Говийн бүсэд Б.Тогтохын хүрэн халзан азарга түрүүл…
-
7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд Б.Саянсанаагийн халиун азарга түрүүллээ
-
7-р сарын 28 -нд Баруун бүсийн сонгомол бага насны ангилалд Л.Нямба…
-
7-р сарын 28 -нд Баруун бүсэд А.Ариунболдын зээрд даага түрүү магна…
-
7-р сарын 28 -нд Баруун бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд эхний 1…
-
7-р сарын 28 -нд Баруун бүсэд Б.Дагвабазарын хээр хязаалан түрүүллэ…
-
7-р сарын 28 -нд Зүүн бүсэд Б.Баярхүүгийн зээрд шүдлэн түрүүллээ
-
7-р сарын 28 -нд Баруун бүсэд Батдоржийн Ганбаярын хээр халзан шүдл…
-
7-р сарын 28 -нд Увс аймагт болсон баруун бүсийн уралдаануудад түрү…
-
7-р сарын 28 -нд Баруун бүсийн шүдлэн насны морьд гарааны зурхай ру…
-
7-р сарын 28 -нд Зүүн бүсэд Ж.Батзоригийн хар хязаалан түрүүллээ
-
7-р сарын 28 -нд Дорнод аймагт болсон "Зүүн бүсийн хурд" уралдаануу…
-
7-р сарын 28 -нд Зүүн бүсэд 113 хязаалан бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 27 -нд Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд- Тод манлай уяач Д.…
-
7-р сарын 27 -нд Хангайн бүсэд Б.Гөлөгсайханы бор шүдлэн түрүүллээ
-
7-р сарын 27 -нд Хөдөлмөрийн баатар Б.Далай нутагтаа "Цэнхэр тэнгэ…
-
7-р сарын 27 -нд Хангайн бүсэд 121 соёолон мордож, Н.Мөнхийн бор ха…
-
7-р сарын 27 -нд Хангайн бүсэд 147 хязаалан мордож, Г.Хишигбатын хэ…
-
7-р сарын 26 -нд "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдаанд эхний 10-т ху…
-
7-р сарын 26 -нд Хангайн бүсэд М.Мөнхбатын хул морь түрүүллээ
-
7-р сарын 26 -нд Хангайн бүсэд Н.Мөнхзоригийн хээр азарга түрүүллээ
-
7-р сарын 25 -нд "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдааны сонгомол бага…
-
7-р сарын 25 -нд "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдааны сонгомол дунд…
-
7-р сарын 25 -нд "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдааны сонгомол дээд…
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол бага насанд Ч.Ганцогтын хээр түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол бага насанд 105 даага бүртгүүлж, 76 мордл…
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дунд насны ангилалд…
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол дунд насанд Д.Даяндэмидийн Наран зээрд т…
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол дунд ангиллын хурдан хүлгүүд мордлоо
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол дунд насны ангилалд 106 хүлэг бүртгүүлжэ…
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дээд насны ангилалд …
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол дээд насанд Г.Хүрэлбаатарын хүрэн халзан …
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол дээд ангиллын хүлгүүд гарааны зурхай рууг…
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол дээд насны ангилалд 78 хүлэг бүртгүүлжээ
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна