Н.ЖАНЦАННОРОВ: БРЭНД ХУУРЫН АСУУДЛЫГ СӨХӨХ ХЭРЭГТЭЙ


Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн “Морин хуураа дээдлэн дэлгэрvvлэх тухай” зарлигийг хэрэгжvvлэх ажлын хvрээнд Морин хуурын олон улсын гуравдугаар наадам энэ ням гаригт эхэлж, ирэх сарын 2 хvртэл Улаанбаатар хотноо болно. Энэ талаар Төрийн хошой шагналт, ардын жvжигчин Н.Жанцанноровтой ярилцлаа.
-Морин хуур наадам гурав дахь жилдээ зохиогдох гэж байна. Энэ жилийн наадмын онцлог нь юу байх вэ?
-Энэхvv наадам нь одоогоос зургаан жилийн өмнө “Морин хуур олон улсын анхдугаар наадам, Эрдэм шинжилгээний хурал” нэртэйгээр зохиогдож байв. Тэгээд зохион байгуулагчдын зvгээс ярилцаж байгаад хоёр жилд нэг удаа хийж байхаар тогтсон хэрэг. Гадаадын хөрөнгө оруулалтын тухай хуульд өөрчлөлт оруулах төсөл хууль тогтоох дээд байгууллагын хуралдаанаар хэлэлцvvлэгдэхэд бэлэн болж байгаа аж. Уг хуулийн төсөлдөө хөрөнгө оруулалтыг хязгаарлах талаар тусгасан байна. Монголын газар нутаг дахь газрын баялгаар дамжуулан хөлжигсөд олширч, орд газруудын лицензийг эзэмшигч гадаадынхан бусдад дамлан наймаалах, шилжvvлэх vйлдэл хийж буйг таслан зогсоох зорилготойгоор өөрчлөлт оруулж байгаа гэнэ. Хөрөнгө оруулалтыг хязгаарлах асуудалд хэрхэн хандах талаар УИХ-ын гишvvн О.Чулуунбаттай ярилцлаа.
-Тун удахгvй гадаадын хөрөнгө оруулалттай холбоотой хуулийн төсөл УИХ-аар хэлэлцэгдэх гэж байна. Энэ талаар ямар бодолтой явна вэ?
-Аливаа орны хөгжлийг хөрөнгө оруулалтаар нь тодорхойлдог. Ерөнхийдөө гадаад болон дотоод гэсэн хоёр эх vvсвэртэй байдаг юм. Тэгэхээр манай улс шиг до¬тоо-дын хөрөнгө багатай, хөдөлмөрийн бvтээмж муутай, зах зээл жижиг, vйлдвэрлэл бага оронд гадаадын хөрөнгө оруулалт маш чухал. Юу гэж хэлэх гээд байна вэ гэхээр гадаадын хөрөнгө оруулалт ахиу¬хан орж ирвэл маш сайнаар нөлөөлөх ёстой юм. Тайвань, Малайз, Сингапур гээд олон улс оронд гадаадын хөрөнгө оруулалтын хvчээр хөл дээрээ босч, эдийн засгаа бэхжvvлэн, өрсөлдөх чадвартай болсон. Өнөөдөр гадаадын хөрөнгө оруулалт л манай эдийн засагт хvчтэй нөлөөлж, ядууралд оруулж, туйлдуулсан буруутан юм шигээр хуульд өөрчлөлт оруулахаар төсөл боловсруулж байх шиг. Дvрслэл нь ч тийм л байна л даа. Миний хувьд vvний эсрэг байр суурьтай яваа.
-Тодруулбал?
-Бид хэрэгтэй боловсрол, соёл, эрчим хvчний салбар гэлтгvй стратегийн ач холбогдол бvхий орд газар руугаа гадаадын хөрөнгийг татах ёстой. Бvр урамшуулалтайгаар оруулж болно. Өөрөөр хэлбэл, тэр хөрөнгө орж ирнэ гэдэг чинь монголчуудыг ажлын байртай, мөнгөтэй болгох сайн талтай. Нөгөө талаар манай төслvvдийн vнэ цэнийг нэмэгдvvлж, чанарыг нь сайжруулж байгаа юм. Иймээс бид ухаантай, тэвчээртэй, бодолтой, хvлээцтэй хандах л хэрэгтэй байна. Цөөн тооны хvн баяжиж, олигархиуд хөлжин, эдийн засаг суларч, ядуурал өсч буй нь хөрөнгө оруулалттай огт холбоогvй гэсэн vг. Ер нь, аливаа асуу¬далд маш ул суурьтай хандаж, асуудлын гол цөмөө олох нь чухал юм.
-Лондон, Хонконгийн хөрөнгийн бирж дээр манай ордыг ашиглан гадаа-дынхан мөнгө босгож бай¬гаа талаар ярих болсон. Үvн¬¬тэй холбоотойгоор өөрч¬¬лөлт оруулж байгаа юм биш үү?
-Манайхан гадаадын хөрөнгийн бирж дээр байгаа Монголын төслvvдийн vнийг дэлхийн нэртэй уул уурхайн компанийн эзэд, гадаадынхан дамлан зараад байна гэж ойлгодог. Энэ нь буруу. Үvнийг арай өөр өнцгөөс харах хэрэгтэй байгаа юм. Тухайн хөрөнгийн бирж нь манай төслийн vнийг тодорхойлж өгдөг. Манай нэг уул уурхайн төсөл сая, тvvнээс дээш ам.доллараар арилжаалагдаж байвал Монгол Улсын эдийн засаг, иргэдэд л ашигтай. Миллиардаар vнэлэгдчихвэл хvртэх хувь нь ч илvv их байх болно. Ийм тохиолдолд хувьцааны ногдол ашиг гэж жилд тэрбум ам.доллар хvртэнэ. Ингэвэл нөгөө яриад байгаа хөгжил цэцэглэлт, хотжилтын асуудлаа бvгдийг нь шийдэж чадна.
-Гэхдээ манай хөрөнгө, орд учир гадаадынхан тог¬лолт хийх нь буруу юм шиг?
-Үгvй. Зах зээл тийм л маягаар явдаг. Жишээлбэл, нэг өрх газартай бас нэг vнээтэй мөртлөө тvvнээсээ ямар ч ашиг олдоггvй, мэддэггvй байж гэж бодъё. Гэтэл газрыг нь хагалж ногоо тарих, vнээнээс нь өдөрт 20 литр сvv саах технологийг өөр хvн санал болгон ашиглаж эхэлсэн байна. Ингэхээр нөгөө ашиггvй сул байсан vнээ, газар хоёрын ханш өсч сая саяар vнэлэгдэж эхэлнэ дээ. Яг vvнтэй адил зvйлийг гадаадын хөрөнгийн бирж дээр хийгээд байгаа хэрэг.
-Хөрөнгө оруулалт хий¬чи¬хээд тvvнийгээ нөхнө гэж асар их хугацаа зарцуулдаг. Нөхнө гэсээр ордыг ухаж дуусгадаг?
-Үvнийг харах ёстой. Нөөц, ашигт малтмалыг зах зээл дэх ханш, цаашдын явц гээд бvх зvйлийг харгалзан vзээд харилцан тохиролцож гэрээ байгуулан vйл ажиллагаа явуулдаг. Тиймээс гэрээгээ нарийн нягт, маш сайн л хийх хэрэгтэй байгаа юм. Сайн гэрээ хийчихвэл аль аль талдаа л ашигтай байна. Тvvнээс гадна нэг давуу тал бий. Хөрөнгө оруулалтын хvрээнд чамгvй их бvтээн байгуулалтын ажил хийгдэж, Монголд татвар төлж, тухайн газар нутгийн болон улс орны хэмжээний эрчим хvчний асуудлыг шийднэ. Мөн ажлын байр бий болгож, монголчуудыг цалинжуулна. Төсөл хэрэгжиж дууссаны дараа нэгэнт бvтээн байгуулсан зvйлээ нураагаад аваад явчихгvй. Иймэрхvv эерэг нөлөө бий.
-Тэгэхээр уул уурхайтай холбоотойгоор гадаадын хө¬рөнгө оруулалтыг ха-заар¬¬лана гэдэгтэй санал ний¬лэхгvй байгаа юм байна?
-Энэ бол маш оновчгvй санаа. Уг асуудалд маш ухаантай, тэвчээртэй хандах ёстой гэдгийг тvрvvн хэлсэн. Өнөөдөр урд хөршөөс өөр улс төмрийн хvдэр, нvvрс гэх мэт тvvхий эдийг манайхаас авахгvй. Хөрөнгө оруулалтыг аль болох л татах нь чухал. Гэхдээ харилцан ашигтайгаар хийх ёстой. Аль нэг тал нь хохироод байж болохгvй.
-Яагаад. Зах зээл бий гэдэг шvv дээ?
-Тээвэрлэлтийн асуудал бий. Бусад улс орон руу зөөвөрлөхөд асар өндөр vнэ төлдөг. Тээвэрлэлтийн ханшаа оруулчихаар бараа vнэтэй болно. Хамгийн гол нь тээврийн асуудал л байгаа юм. Манай улс далайд гарцгvй болохоор ашигт малтмалын тээврийн асуудлыг шийдэхэд бэрхшээлтэй.
-Хөрөнгө оруулалтыг хязгаарлаж болохгvй юм бол ямар зохицуулалт хийх ёстой юм бэ?
-Хумих бодлого баримталж болохгvй тул урамшуулах ёстой. Ерөнхийдөө хөрөнгө оруулагчтайгаа ил тодоор тохиролцох замаар шийдэх нь оновчтой. Хөрөнгөө нөхөх хvртэл нь хамгийн тааламжтай нөхцөл бvрдvvлж өгөх нь зөв. Тvvнээс хойш Монголын баялаг учир хуулийн хvрээнд эзэмших хувийн дийлэнхийг төр эзэмших юм уу, эсвэл vvнээс өөр тохироо ч хийж болно.
-Нөхөн сэргээлт хий¬гээ¬гvй, ухчихаад орхиод явлаа, хийхгvйн тулд арбитрын шvvхээр орууллаа гэх мэт олон яриа, мэдээлэл гарах болсон. Гадаадынхан газар нутгийг маань талхлаад байгаа юм биш vv?
-Тийм зvйл огт байхгvй Харин нөхөн сэргээлтээ маш сайн хийдэг нь гадаадын хөрөнгө оруулагчид. Дотоодын аж ахуйн нэгжvvд тэр дундаа Засгийн газрын компаниуд л маш хариуцлагагvй хандаж байсан. Харин өнөөдөр аль аль нь хариуцлагатай хандаж нөхөн сэргээлтээ хийдэг болж. Хувийн жижиг компаниуд хэрхэн ажилладгийг сайн мэ¬дэхгvй юм. Ухсан л бол сэр¬гээлтээ зайлшгvй хийх ёстой. Хуульд ч тэгж заасан байгаа. Тусгаар улсын хуулийн дагуу л бvх асуудал шийдэгдэх болно.
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
Ням, 16:47 минут Сонгомол бага насанд Ч.Ганцогтын хээр түрүүллээ
-
Ням, 14:55 минут Сонгомол бага насанд 105 даага бүртгүүлж, 76 мордл…
-
Ням, 14:46 минут АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дунд насны ангилалд…
-
Ням, 13:53 минут Сонгомол дунд насанд Д.Даяндэмидийн Наран зээрд т…
-
Ням, 13:12 минут Сонгомол дунд ангиллын хурдан хүлгүүд мордлоо
-
Ням, 12:16 минут Сонгомол дунд насны ангилалд 106 хүлэг бүртгүүлжэ…
-
Ням, 11:54 минут АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дээд насны ангилалд …
-
Ням, 10:35 минут Сонгомол дээд насанд Г.Хүрэлбаатарын хүрэн халзан …
-
Ням, 09:09 минут Сонгомол дээд ангиллын хүлгүүд гарааны зурхай рууг…
-
Ням, 07:59 минут Сонгомол дээд насны ангилалд 78 хүлэг бүртгүүлжээ
-
Бямба, 16:15 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан даагану…
-
Бямба, 15:28 минут Ш.Мөнгөншагайн сартай хээр даага түрүүллээ
-
Бямба, 14:32 минут Уралдаанч Б.Нармандах: Уяач ах нараасаа суралцах г…
-
Бямба, 13:54 минут Хамгийн бага нас дааганы уралдаанд 240 даага бүртг…
-
Бямба, 13:07 минут Уралдаанч Н.Боорчи: Шүдлэн түрүүлгэж, соёолонгоо …
-
Бямба, 12:29 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан соёолонг…
-
Бямба, 11:20 минут З.Мэндсайханы хул соёолон түрүүллээ
-
Бямба, 09:56 минут МУ-ын Алдарт уяач Ч.Уламбаяр: Дөрвөн настай морины…
-
Бямба, 09:14 минут Фото - Соёолон мордуулахын эргэн тойронд
-
Бямба, 08:02 минут 195 соёолон бүртгүүлжээ
-
Баасан, 17:43 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
Баасан, 17:01 минут Л.Анхбаатарын хүрэн халзан морь түрүүллээ
-
Баасан, 16:01 минут Уралдаанч Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрү…
-
Баасан, 15:43 минут МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
Баасан, 15:05 минут 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
Баасан, 12:43 минут АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
Баасан, 11:58 минут МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
Баасан, 08:49 минут Фото - Азаргаа мордуулав
-
Баасан, 08:27 минут 153 азарга бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 18:19 минут Манлай уяач Х.Улам-Өрнөх: Морь айрагдана гэдэг оло…
-
Пүрэв, 17:51 минут Уралдаанч Б.Эрдэнэбилэг: Бөмбөгөө ахыгаа нэг оруул…
-
Пүрэв, 17:39 минут Б.Лхагвацэрэн:Таван жилийн дараа төрийн наадмын хи…
-
Пүрэв, 16:21 минут Ж.Түмэн-Өлзийн бор шүдлэн түрүүллээ
-
Пүрэв, 15:09 минут Тод манлай уяач О.Батбилэг:Түрүүлэх байх гэж бодсо…
-
Пүрэв, 13:47 минут 225 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 12:57 минут АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
Пүрэв, 12:07 минут Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
-
Пүрэв, 10:17 минут Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 10:07 минут Хүйн долоон худагт хязаалангийн эргэн тойронд
-
7-р сарын 02 -нд Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд- Тод манлай уяач С.…
-
2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн сонгомол бага насанд Х.Бат-Эрдэнийн…
-
2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн дааганы уралдаанд М.Цэрэнжавын хээр…
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дээд насанд С.Баярсайханы …
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Я.Содбаатарын бор соёолон түрүүллээ
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн их насанд Э.Бат-Эрдэнийн Солонго зэ…
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Д.Батбаярын Түмт хээр азарга түрүүлж…
-
2024 оны 8-р сарын 01 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Г.Ганб…
-
2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд П.Баярбатын бор хязаалан түрүүллээ
-
2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд Г.Энхбатын хар шүдлэн түрүүлжээ
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдааны сонгом…
-
Пүрэв, 17:51 минут Уралдаанч Б.Эрдэнэбилэг: Бөмбөгөө ахыгаа нэг оруул…
-
Баасан, 12:43 минут АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
Ням, 10:35 минут Сонгомол дээд насанд Г.Хүрэлбаатарын хүрэн халзан …
-
Бямба, 11:20 минут З.Мэндсайханы хул соёолон түрүүллээ
-
Ням, 13:53 минут Сонгомол дунд насанд Д.Даяндэмидийн Наран зээрд т…
-
Пүрэв, 12:57 минут АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
Пүрэв, 16:21 минут Ж.Түмэн-Өлзийн бор шүдлэн түрүүллээ
-
Бямба, 16:15 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан даагану…
-
Бямба, 15:28 минут Ш.Мөнгөншагайн сартай хээр даага түрүүллээ
-
Баасан, 17:43 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
Баасан, 17:01 минут Л.Анхбаатарын хүрэн халзан морь түрүүллээ
-
Баасан, 11:58 минут МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
Баасан, 15:43 минут МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
Баасан, 08:27 минут 153 азарга бүртгүүлжээ
-
Ням, 16:47 минут Сонгомол бага насанд Ч.Ганцогтын хээр түрүүллээ
-
Пүрэв, 10:07 минут Хүйн долоон худагт хязаалангийн эргэн тойронд
-
Бямба, 09:56 минут МУ-ын Алдарт уяач Ч.Уламбаяр: Дөрвөн настай морины…
-
Ням, 14:46 минут АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дунд насны ангилалд…
-
Бямба, 12:29 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан соёолонг…
-
Пүрэв, 12:07 минут Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
-
Ням, 07:59 минут Сонгомол дээд насны ангилалд 78 хүлэг бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 17:39 минут Б.Лхагвацэрэн:Таван жилийн дараа төрийн наадмын хи…
-
Баасан, 08:49 минут Фото - Азаргаа мордуулав
-
Ням, 11:54 минут АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дээд насны ангилалд …
-
Бямба, 13:07 минут Уралдаанч Н.Боорчи: Шүдлэн түрүүлгэж, соёолонгоо …
-
Ням, 14:55 минут Сонгомол бага насанд 105 даага бүртгүүлж, 76 мордл…
-
Пүрэв, 18:19 минут Манлай уяач Х.Улам-Өрнөх: Морь айрагдана гэдэг оло…
-
Пүрэв, 10:17 минут Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 13:47 минут 225 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
Ням, 13:12 минут Сонгомол дунд ангиллын хурдан хүлгүүд мордлоо
-
Бямба, 08:02 минут 195 соёолон бүртгүүлжээ
-
Баасан, 15:05 минут 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 15:09 минут Тод манлай уяач О.Батбилэг:Түрүүлэх байх гэж бодсо…
-
Бямба, 09:14 минут Фото - Соёолон мордуулахын эргэн тойронд
-
Бямба, 13:54 минут Хамгийн бага нас дааганы уралдаанд 240 даага бүртг…
-
Ням, 12:16 минут Сонгомол дунд насны ангилалд 106 хүлэг бүртгүүлжэ…
-
Ням, 09:09 минут Сонгомол дээд ангиллын хүлгүүд гарааны зурхай рууг…
-
Баасан, 16:01 минут Уралдаанч Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрү…
-
Бямба, 14:32 минут Уралдаанч Б.Нармандах: Уяач ах нараасаа суралцах г…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна