Аймгийн Алдарт уяач Ц.Баянмөнх: Аймгийн 70 жилд нэг удмын хоёр соёолон айрагдсан


Онд сайхан ороод, уяа сойлго нь зөв байсан ч тэр өдрийн аз өм гийхгүй л бол айрагт багтдаггүй учраас морь уях гэдэг тэвчээр шалгадаг спорт. Хэдэн арав, хэдэн зуун хүнээс тав нь баяр бахдалыг мэдэрдэг босго өндөр энэхүү спортоор хичээллэж, басхүү аз од нь гийн амжилт гаргаж яваа уяачдын нэг нь Их булаг нэгдүгээр багийн харьяат, аймгийн Алдарт уяач Цэрэнжавын Баянмөнх юм. Хязааланд нь авсан хонгор азарга соёолондоо Засгийн газрын тогтоолт бүсийн уралдаанд айрагдан Сүхбаатар аймгийн Онгон сумын хүүг Монгол даяар зарлуулсан билээ. Ингээд түүнтэй ярилцсанаа хүргэе.

-Уяачийн баяр жаргалыг эдлүүлсэн он жилүүдийн нэг нь 2012 он байсан болов уу хэмээн бодож байна. Учир нь тэр жил та Засгийн газрын тогтоолт бүсийн уралдаанд аз хийморийн бэлгэдэл соёолон насны морь айрагдуулсан. Тэр сайхан наадмын дурсамжаар ярилцлагаа эхэлье.
-Сүхбаатар аймаг байгуулагдсаны 70 жилийн ой, Алтан овооны тахилга зүүн бүсийн уралдаанд миний хонгор соёолон айргийн гуравт хурдалсан. Та бүхэн санаж байгаа бол тэр жил бороо хур элбэгтэй байсан шүү дээ. Аймаг явдаг зам усанд автаад байсхийгээд машин шаварт суучихаад жаахан сандарсан шүү.
-Уралдаандаа амжихгүй болох вий гэж үү?
-Аан тийм. Дээр нь хавраас эхлээд нэлээд хэд уралдчихсан нимгэн азарган соёолонтой явсан тул бороонд нороод мултарчихвий гэсэн айдастай. Нэмнээ салгалгүй байсаар урд өдөр нь очсон.
-Нээрэн айхтар бороотой жил байсан шүү.
-Хэлээд яахав. Өглөө нэмнээг нь аваад харсан хоол унд нь таараад их аятайхан болчихсон байсан юм. Тэгээд хонгор азаргаа айрагдчих юм шиг санасан нь зөв байсан байна лээ.
-Хавраас эхлээд хэд уралдсан байсан юм бэ?
-Дарьгангын овооны бага тахилгад гуравлаад, Асгатад болсон уралдаанд аман хүзүүдсэн. Бүсэд уралдуулах зорилготой байсан тул сумынхаа наадамд уралдуулалгүй аймаг явсан гэхээр гурав дахь уралдаан нь юм байна. Зүүн бүсийн дараа Нүдэн багийн уяачдын наадамд түрүүлсэн.
-Соёолон хүртлээ хэд айрагдаж, түрүүлсэн азарга вэ?
-Наран гаралтай адуу. Би хязааланд нь аваад бригадын нээлтэнд уралдуулж айрагдуулаад, маргааш нь сумандаа болсон соёолонгийн уралдаанд таваар оруулсан.Надад ирэхээсээ өмнө хязааландаа Наранд болсон уралдаанд нэг айрагдсан гэж дүү маань ярьж байсан юм байна. -Авмал адуу юм байна. Удам, угшлынх нь тухайд лавшруулсан уу?
-Наран сумын Шинээ гэдэг хүний адуу гэнэ лээ. Аймгийн 70 жилд тавд орсон хээр азарга соёолонтой нэг удамтай гэж байсан. Би нарийн асуугаагүй.
-Соёолонгоосоо хойш ямар амжилт үзүүлсэн бэ?
-Хавчигтаа эндчихсэн юмаа. Хонгор азарга ороо багатай, гүү хураадаггүй адуу байсан. Би нэг гүү өгөөд ганц охин төл авсан.
-Харамсалтай л юм. Баянмөнх Алдарт өөр ямар хурдан хүлгүүдээр наадаж байсан бэ?
-1995 онд сум байгуулагдсаны 70 жилийн ойгоор Адъяа даргаас авсан аавын хонгор азарганы төл хоёр үрээг айрагдуулсан. Хар соёолон, хонгор шүдлэн тус тус гурваар давхисан байгаа (ширээн дээрх сумын наадмын цуваа руу заав).
-Тийм байна, Ц.Баяраа гэдэг хүний нэр дээр айрагдсан байна.
-Тийм манай ах байгаа юм. Манай аав Адъяа дарга гэж хүнээс хонгор азарга аваад 1983 онд аман хүзүүдүүлж, 1986 онд гурваар давхиулж байсан юм. Тэдний төлүүд. Хонгор шүдлэнгийн эх нь хээр, харин хар соёолонгийнх нь халтар гүү байсан. Энэ хоёроос гадна 2012 онд сумын наадамд хээр азарга таваар давхиулсан байгаа. Тэр хээр азарга Уулбаяны бүдүүн Шагдар гэж хүний адууны угшилтай юм. Иймэрхүү л наадаж байсан хүн дээ.

Аaв Цэрэнжав хурдан хонгор азаргатайгаа
-Аавынхаа хонгор азарганы талаар жаахан дэлгэрүүлээч.
-Хонгор азарга Уулбаян сумын цоохор Лхамжав гэдэг хүний адуу.Тухайн үедээ өндөр ханш буюу 3500 төгрөгөөр авч байсан юм билээ. Гэхдээ хөөрхий манайд хурд тарьсаан. Түрүүний ярьдаг хоёроос эхлээд үр төлүүд нь ер нь давхисан шүү. Охин төлүүдийнх нь төл ч гэсэн хурдалсан.
-Үхэрчин Цэрэнжав гэж хүний нэрийг гаргасан өөр ямар хүлгүүд байсан бэ?
-Хонгор азарганаас өмнө морь уяж л байсан. Гэхдээ нэг их айрагдаж, түрүүлж сүйд болоогүй байхаа. Санаанд орохгүй байна. Бид эцэг эхээс 13-лаа. Таван хүүгийн гурав нь морь уяна. Баяраа гээд ах маань сумын Алдарт уяач цолтой. Нэг дүү маань хааяа морь уянаа.
-Хүүхдүүд тань уях юмуу?
- Би ганц хүүтэй, хүү маань морь уянаа. Надтай л цуг явж байдаг юм.
-Аав хүү хоёрыг хурдан хүлгийн босоо цагаан хийморь ивээх болтугай. Ярилцсанд баярлалаа.
-Баярлалаа.
"Тод магнай" сэтгүүлийн Онгон сумын тусгай дугаараас
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
10 цагийн өмнө АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
11 цагийн өмнө Л.Анхбаатарын хүрэн халзан морь түрүүллээ
-
12 цагийн өмнө Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрүүлсэн шүү
-
12 цагийн өмнө МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
13 цагийн өмнө 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
15 цагийн өмнө АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
16 цагийн өмнө МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
19 цагийн өмнө Фото - Азаргаа мордуулав
-
19 цагийн өмнө 153 азарга бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 18:19 минут Манлай уяач Х.Улам-Өрнөх: Морь айрагдана гэдэг оло…
-
Өчигдөр, 17:51 минут Уралдаанч Б.Эрдэнэбилэг: Бөмбөгөө ахыгаа нэг оруул…
-
Өчигдөр, 17:39 минут Б.Лхагвацэрэн:Таван жилийн дараа төрийн наадмын хи…
-
Өчигдөр, 16:21 минут Ж.Түмэн-Өлзийн бор шүдлэн түрүүллээ
-
Өчигдөр, 15:09 минут Тод манлай уяач О.Батбилэг:Түрүүлэх байх гэж бодсо…
-
Өчигдөр, 13:47 минут 225 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 12:57 минут АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
Өчигдөр, 12:07 минут Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
-
Өчигдөр, 10:17 минут Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 10:07 минут Хүйн долоон худагт хязаалангийн эргэн тойронд
-
7-р сарын 02 -нд Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд- Тод манлай уяач С.…
-
2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн сонгомол бага насанд Х.Бат-Эрдэнийн…
-
2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн дааганы уралдаанд М.Цэрэнжавын хээр…
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дээд насанд С.Баярсайханы …
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Я.Содбаатарын бор соёолон түрүүллээ
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн их насанд Э.Бат-Эрдэнийн Солонго зэ…
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Д.Батбаярын Түмт хээр азарга түрүүлж…
-
2024 оны 8-р сарын 01 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Г.Ганб…
-
2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд П.Баярбатын бор хязаалан түрүүллээ
-
2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд Г.Энхбатын хар шүдлэн түрүүлжээ
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдааны сонгом…
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойн сонгомол дунд насанд…
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдааны сонгом…
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойн сонгомол дээд насанд…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд О.Баасанцэрэнгийн хү…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдаанд Э.Бат-…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Ц.Амарсанаагийн хонг…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Д.Отгонлхагвын хүрэн…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Б.Отгонсэлэнгийн Ава…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Д.Отгонлхагвын Солон…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Говийн бүсэд Ч.Батжаргалын халтар даага түрүүллээ
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Төвийн бүсийн сонгомол бага ангилалд Х.Цогтсайханы…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Хангайн бүсэд Ч.Уламбаярын хээр соёолон түрүүллээ
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Говийн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Б.Норов…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Төвийн бүсийн сонгомол дунд насанд Б.Бат-Өлзийн ха…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд "Говьшанх-7" говийн бүсийн уралдаанд Ц.Амарсанааги…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Ч.Болд-Эрдэнийн халт…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Төвийн бүсийн уралдааны сонгомол дээд насанд С.Бая…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Б.Пүрэвжаргалын хүрэ…
-
2024 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол бага ангилалд Х.Гарь…
-
2024 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол бага ангилалд 106 да…
-
15 цагийн өмнө АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
Өчигдөр, 12:57 минут АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
Өчигдөр, 17:51 минут Уралдаанч Б.Эрдэнэбилэг: Бөмбөгөө ахыгаа нэг оруул…
-
Өчигдөр, 16:21 минут Ж.Түмэн-Өлзийн бор шүдлэн түрүүллээ
-
Өчигдөр, 10:07 минут Хүйн долоон худагт хязаалангийн эргэн тойронд
-
19 цагийн өмнө 153 азарга бүртгүүлжээ
-
16 цагийн өмнө МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
11 цагийн өмнө Л.Анхбаатарын хүрэн халзан морь түрүүллээ
-
Өчигдөр, 12:07 минут Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
-
19 цагийн өмнө Фото - Азаргаа мордуулав
-
Өчигдөр, 10:17 минут Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 13:47 минут 225 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
10 цагийн өмнө АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
12 цагийн өмнө МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
Өчигдөр, 17:39 минут Б.Лхагвацэрэн:Таван жилийн дараа төрийн наадмын хи…
-
Өчигдөр, 15:09 минут Тод манлай уяач О.Батбилэг:Түрүүлэх байх гэж бодсо…
-
Өчигдөр, 18:19 минут Манлай уяач Х.Улам-Өрнөх: Морь айрагдана гэдэг оло…
-
13 цагийн өмнө 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
12 цагийн өмнө Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрүүлсэн шүү
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна