УЯАЧ С.ГАНТӨМӨР: МОНГОЛ НААДАМ НЭГ Л ЭЗГҮЙРЧИХЭЭД БАЙНА

-Төрийнхөө их баяр цэнгэлд шүдлэн айргийн гурваар давхиулсан танд баяр хүргэе. Улсын наадмын дараах бүсийн уралдаанд сайхан наадав уу?
-Баярлалаа. Энэ жилийн наадам нартай, хуртай сайхан болсон. Бүх  зүйлд сэтгэл дүүрэн, сайхан байна. Зүүн бүсийн уралдаанд хул үрээ маань 30 хавьцаагаар давхилаа. Өөрийн буруугаас сул тавиад шороо идүүлчихсэн юм. 
-Улсын наадмын айрагтай хул үрээ ямар удам угшилтай адуу билээ?
-Эцэг нь Ёл хонгор гээд нутагтаа цуутай адуу. Эх нь Уулбаяны манай үндсэн Баяцуул хүрэн адууны удмын хээр гүү. Даагандаа гурван удаа уралдаж, гурав түрүүлсэн. Шүдлэндээ ганц ч уралдалгүй байгаад улсын наадамд ирсэн нь тэр. Уяа сойлгыг нь манай ах Тод манлай уяач С.Төмөр-Очир тааруулдаг юм. 
-Энэ жилийн баяр наадмын тухайд ялгалтын асуудал нэлээн олон хүнийг бухимдуулах шиг боллоо. Шүдлэнгийн уралдааны тухайд хэл ам хэр гарсан бэ?
-Манай шүдлэн бол монгол адуу. Үүнийг нутаг орныхон маань мэднэ. Тэгсэн хэрнээ ноднин улсад хассан шүү дээ. Ялгалтын асуудал ямар ч барьцгүй болоод байна. Хэний ч хамаагүй ямар ч эрлийз гарч л байдаг. Хэний ч хамаагүй ямар ч монгол хасагдаж л байдаг болж. Ялгалтын асуудалд цэг тавихгүй бол хэзээ ч бухимдал тасрахгүй байх. Хөдөө орон нутагт ч ялгаагүй. Адуу хурдан байж болохгүй, цагаан тамгатай байж болохгүй, гадных байж болохгүй болчихоод байна. Малын эмч гэж  морь мэдэхгүй хүн ирээд орон нутгийнх л биш бол хасна.   
-Хөдөө орон нутагт нэлээн туйлширч байгаа юм байна даа. 
-Улсын баяраасаа хөдөө орон нутагт бүр төвөгтэй болчихоод байна. Ний нуугүй хэлэхд монгол наадам нэг  л эзгүйрчихээд байна. 
-Ноднин яагаад хасагдах болов. Үүлдэрлэг байдлаар хасагдсан уу, сэрвээний өндрөөр хасагдсан юм уу?
-Юугаараа хасагдаваа гээд асуухаар мэдэх хүн байхгүй. Дараа нь морины комиссоос асуухаар эзэн олддоггүй юм билээ. 
-Уяачдын ярианаас нэг адуу нь зарим жил хасагдаж, зарим жил хасагдахгүй мордсон жишээг олон удаа сонсож байна л даа?
-Генийн шинжилгээ гэж нэг юм яриад байгаа. Миний хувьд тэрийг нь хийлгээд баталгааг нь гаргаад өгмөөр байна. Тэгэхгүй л бол ямар ч баталгаа алга, ямар ч наадамд айдастай. 
-Тод манлай уяач Төмөр-Очирыг морь сонирхогчид андахгүй. Ахыгаа дагаж хурдан морины уяа сойлго тааруулах болов уу?
-Миний хувьд монгол хүүхдийн адилаар багадаа мал дээр өссөн, малчин айлын хүүхэд. Хурдны морь унаж, томдоод ирэхээрээ туслах уяач, морь тавигч болж явсаар бие даан морь уясан. Улсын наадамд анх удаа айраг амслаа. Бүсийн уралдаанаас бол олон айраг, түрүү авсан. 
-Бүсийн уралдааны хичнээн айраг, түрүүтэй вэ?  
-Миний хүрэн азарга ММСУХ-ны 20 жилийн ойн наадамд айрагдаж, 2017 оны хавар Дүнжингаравт мөн айрагдсан. 2012 онд Сүхбаатар аймгийн 70 жилийн ой, Алтан овооны тахилга наадамд их нас, хязаалангийн хоёр түрүү авсан. Хэнтий аймгийн 70 жилийн ойн баяр наадамд даага гуравласан. Сэлэнгэд Атар газар эзэмшсэний 50 жилийн ойгоор их морь, соёолон айрагдуулсан. Дорнодод болсон Зүүн бүсээс нэг айраг авч, Өвгөн ноёнд шүдлэн айрагдуулж байлаа. 
-Цолны болзол бараг хангагдсан юм биш үү?
-Ямар ч цол аваагүй л байна. Уг нь Монгол Улсын Алдарт уяач цолны болзлыг уржнан хангасан. 
-Цолныхоо тодорхойлолтыг өгөөгүй юм уу?  
-Мэдэхгүй. Манай уяачдын холбоо их сонин шүү дээ. Бөхийн холбоо бол тав давангуут шууд цолыг нь өгдөг. Уяачдын холбоо бол өөрөө өөрийгөө тодорхойлно. Тэгээд тодорхойлолт нь буруу байна гээд буцаах жишээтэй. Би уржнан тодорхойлолт өгөөд буцаахаар нь ноднин тодорхойлолт өгөөгүй.