Япон, Монголын малын эмч нарын эрдэм шинжилгээний хурал боллоо

Хураа оройхон хайрласан энэ намар Монголын мал эмнэлгийн салбар үйл явдал өрнүүн байлаа. Жил дарааллан гарсан малын халдварт өвчнүүд, аймгаас аймаг дамжин гарах халдварууд, махны экспортын хүндрэл гээд нөхцөл байдал тийм ч сайн байгаагүй. Гэсэн хэдий ч судалгаа шинжилгээний тал дээр ахицтай байсан хэмээн дүгнэж болохоор. Нүүдэлчин соёл иргэншилтэй Монгол улсын тогтвортой хөгжлийн суурь нь мал аж ахуй гэдэгтэй маргах хүн гарахгүй биз.  Хөгжлийн суурь бодлогыг хөхүлэн дэмжих бодлогын хүрээнд манай улс 1997 оноос хойш Япон улстай хамтран ажиллаж буй. Өөрөөр хэлбэл Монгол улсын мал аж ахуйн салбар уналтанд ороод байсан тэрхүү хүнд хэцүү цагаас хойш 20 жилийн турш тус улсын мал эмнэлгийн салбартай хамтран ажиллаж байгаа юм. Өнгөрсөн 9 сард Япон улсад хоёр орны эрдэмтэн судлаачид чуулжээ. Адууны нийлүүлгийн өвчин болон хачгийн халуун өвчний судалгаа оношлогоо чухлаар тавигдаж байгаа энэ цаг үед болсон эрдэм шинжилгээний хуралд манай эрдэмтэн судлаачид илтгэл тавин, саналаа солилцсон байна. Тодруулбал өнгөрөгч онд Монголд зохион байгуулагдсан “SATREPS” төслийн эрдэм шинжилгээний семинар өнгөрсөн 9 дүгээр сарын 8- 9-ний өдрүүдэд Хоккайдо мужид болж, манай Мал Эмнэлгийн Хүрээлэнгийн Молекул генетикийн болон Эмгэг судлалын лабораторийн судлаач, малын эмч нар амжилттай оролцсон байна. Түүнчлэн 9 дүгээр сарын 11-нд “Эгэл биетнээр үүсгэгддэг өвчнүүдээс урьдчилан сэргийлэх арга зам, Монгол Японы хамтарсан анхдугаар симпозиум” Обихирогийн Хөдөө Аж Ахуй, Мал Эмнэлгийн Их Сургуулийн харьяа “Эгэл биетэн судлалын үндэсний төв”-д зохион байгуулагдаж, Японы гурван их сургууль, Монгол улсын ХААИС, МУИС, JICA болон FAO зэрэг олон улсын байгууллагын төлөөлөгчид, 10 гаруй орны судлаачид оролцон эгэл биетнээр үүсгэгддэг өвчнүүдийн өнөөгийн байдал, эмчилгээ болон урьдчилан сэргийлэх арга тактик сэдвийн дор илтгэл тавьж, хэлэлцүүлэг хийжээ. Энэ үеэр адууны нийлүүлгийн өвчин болон адууны хачгийн халуун өвчнөөс сэргийлэх, эмчилгээний хүрээ болон боломжийн талаар ярилцаж анхаарлаа хандуулах шаардлагатайг чухалчилсан байна. Дашрамд сонирхуулахад адууны нийлүүлгийн болон таван хошуу малын хачгийн халуун өвчний эрдэм шинжилгээ судалгааны ажил Монгол улсад өндөр түвшинд хийгдэж байгаа нь дээрх хурлуудад хэлэлцүүлэгдсэн илтгэлүүдээс харагдсан боловч мал эмнэлгийн анхан шатанд хүрч ажиллах, анхан шатны эмнэлгийн эрх зүйн орчин бүрдээгүй, хорио цээр болон хязгаарлалтын дэглэмийг тогтоох, хянах эрх мэдэлгүй байгаа нь учир дутагдалтай гэсэн дүгнэлтэнд хүрчээ.
Судалгааны багийнхан цааш үргэлжлүүлэн 9 сарын 13-15-ний өдрүүдэд Японы өмнөд арлын Кагошимагийн Их Сургууль дээр зохион байгуулагдсан Японы мал эмнэлгийн шинжлэх ухааны 160 дахь удаагийн хуралд оролцож, МЭХ-ийн захирал проф. Б. Батцэцэг, ХААИС-ийн МДС-ийн захирал проф. Б. Баттөр, МЭХ-ийн Молекул генетикийн лабораторийн эрхлэгч Др. П. Мягмарсүрэн, JICA-SATREPS төслийн ажилтан С. Наранцацрал нар хачгийн халуун болон адууны нийлүүлгийн өвчний судалгаагаар илтгэл тавиж, Японы судлаачидтай уулзан туршлага солилцжээ. Ийнхүү Япон Монголын  мал аж ахуйн салбарын эрдэмтэд хагас сарын хугацаанд сурсан мэдсэнээ хуваалцаж туршлага солилцон хэтийн төлөвлөгөөгөө ярилцжээ.
Б.Эрдэнэсүрэн