УЛСЫН АЛДАРТ, СУМЫН НАЧИН ОСОРЫН АЮУШ

Өмнөговь аймгаас  МУ-ын Алдарт уяач цолтон найм төрөөд байгаагийн хоёр нь Манлай сумын  эрчүүд. Ц.Жанж Алдартын араас шил залгаж улсын цолонд хүрсэн уяач бол Өехий багийн уугуул, Осорын Аюуш юм. Засгийн газрын тогтоолт бүсийн наадамд цэгээн халзан азаргаа аман хүзүүнд  хурдлуулж явсан тэрээр 2000 оноос улсын цолонд эрэмбэлэгдэх болжээ.О.Аюуш Алдарт 1971 оноос  морь уяж эхэлсэн бөгөөд тэр жилээ сумынхаа баяр наадамд хүрэн бүүдэн даагаа айргийн гуравт хурдлуулж, адуутай нөхөрлөсөн эр хүний жаргалыг мэдэрч байсан гэдэг. О.Аюуш адууны хурд удам дамжин хадгалагддаг гэдгийг эртнээс мэдэрсэн нэгэн. Чухам тиймдээ ч домогт уяач Ц.Занданбалын Босоо ухаагийн угшилтай халиун азарга авч, түүнийгээ сумынхаа баяр наадамд зургаа айрагдуулжээ.Түүний дараа зууны Манлай уяач Д.Даваахүүгийн аав Манлай уяач М.Данзаннямын төрийн наадамд дөрөв түрүүлж, нэг айрагдсан Ажнай хүрэн азарганы төл халзан азаргыг авсан байдаг. Халхын цуут хурдан азарганы төл  эзнийхээ урмыг хугалсангүй. Сумын баяр наадамд таван удаа айрагдаж, “Говьшанхын хурд-1” бүсийн уралдаанд аман хүзүүнд хурдлан томоохон наадмын анхны айргийг авчирч байсан билээ.
Олонд танигдсан хурдан угшилтай О.Аюушийн нэртэй өөр нэгэн хүлэг бол Монгол улсын Манлай уяач Дорнойн Сундуй агсны хүрэн азарганы төл хүрэн үрээ юм. Алдарт хүрэн үрээгээрээ азарга тавьж, тэр нь сумынхаа наадамд нэг удаа айрагдсан байдаг. Энэ мэтчилэн О.Аюуш халхын цуутай хурдан буянгуудын үр төлийг уйгагүй цуглуулж байсан бөгөөд Хэнтий чигийн буурал гүү авчирсан нь олон сайхан хурдан хүлэг төрүүлсэн гэдэг. Ийнхүү азарга гүүний тохироог сайн тааруулан, хурд хадгалах тооцоог нарийн хийдэг байсан нь О.Аюуш уяачийн сайн адуучин байсантай холбоотой. Тэрээр 1970-1992 оныг хүртэл 20 гаруй жил нэгдлийн адуучнаар ажиллахдаа аймгийн аварга адуучнаар нэг удаа, сумын аваргаар зургаан удаа  шалгарч байсан жинхэнэ “ясны” малчин хүн юм.
Унагыг эхийн хэвлийд байхаас нь бөөцийлж, адуу нэг бүртээ тулж ажилладаг байсан нь миний амжилтын үндэс хэмээдэг Алдарт уяач хурдан хүлгийн уяа тааруулсан 40-өөд жилийн хугацаандаа бүсийн наадмаас нэг айраг, аймгийн наадмаас нэг түрүү, сумын наадмаас дөрвөн түрүү, 26 айраг хүртэж байжээ. Дашрамд сонирхуулахад дээр дурьдсан нийт амжилтын 35% хувийг даага, шүдлэнгээр хүртсэн байдаг нь Алдартыг бага адууны уяаг илүүтэй тааруулдагийг гэрчилж буй юмаа.
О.Аюуш сайн адууч, уяачаас гадна шаггүй бөх. Тэрээр аймгийнхаа баяр наадамд дөрөв давж, сумынхаа баяр наадамд үзүүрлэн сумын начин цол хүртэж байсан яггүй эр билээ.
"Тод магнай" сэтгүүл Өмнөговь аймгийн тусгай дугаар