Өвгөн цэгээний эзэн

Наадам дөхөн уяаны ажил эхлэхээр нүд нь сэргэн нойр хоолоо мартан алжаахыг үл мэдэн зүтгэдэг олон уяачдын нэг нь Адуучин хэмээн олонд хүндлэгдсэн аймгийн Алдарт уяач Р.Дашдооров агсан юм.  Дэлгэрхангай сумын уяач Рэнчингийн Дашдооров хэмээх энэ буурал насаараа адуутай нөхөрлөн эр хүний жаргалыг уяан дээр наадамчин олонтойгоо уулзан хөөрөг зөрүүлэн, газар газраас цугласан олон сайхан хурдан хүлгэдийг шинжих эгэл монгол уяач байсан тухай одоо ч нутгийн олон нь дурсдаг. Тэрээр 1962 оноос уяа эвлүүлэн хурд сойх болсоор адуу хэмээх хийморилог амьтантай бүхий л амьдралаа зориулжээ.
Адуучин Дашдооров гэхээр нутаг усны олон нь андахгүй мэднэ. Тэрээр “Азарга гүү байхад адууны удам тасрахгүй. Тиймээс би энэ хоёртоо хайртай даа” хэмээн ярьдаг шигээ азарганы уяаг тааруулахдаа гаргуун байсан гэж нутгийн уяачид дурсдаг.
1985 оны Эрдэнэдалай сумын наадамд Дашдаваагийн аман хүзүүнд хурдалсан цэгээн даагыг авсан нь хожмоо Өвгөн цэгээн нэрийг олж хурдан хурц азарга болжээ. Өвгөн цэгээнийх нь төл нь Дашдооров гуайн хүүхдүүд болон нутгийн олон уяачдад өдгөө ч хурдлан уясан эзэн, унасан хүүхдийнхээ магнайг  тэнийлгэсээр байна. Өвгөн цэгээн эзэндээ ээнэгшин дасаж, эзэн морь хоёр ярих мэт сайн ойлголцдог байсныг нутгийн уяачид хуучилдаг. Ийнхүү ижил дасал болсон азаргаа өөд болоход эр хүний хатуужил заан нулимс дуслуулаагүй ч хожим хүү нь Өвгөн цэгээний зургийг зуруулаад ирэхэд нүдийг өөрийн эрхгүй нулимс бүрхэж байсан хэмээн хайрт хүлгийнхээ тухай дурссан нь бий.
Олон жилийн уйгагүй хөдөлмөрийн үр дүнд 2006 онд аймгийн Алдарт уяач гэх эрхэм цолыг хүртэн “Уяачийн алдар” наадмаа хийж байсан түүх түүнийх. Нутаг усандаа олон жил одтой наадсан буурал уяачийн шүлгийг нь бичсэн
...Таван эрдэнэ сүрэг налайсан
Талын цэнхэр баян хангай
Тавилан жаргалын өлгий
Тансаг сайхан хайрхан
Уулаараа мөнхөрсөн түмний
Адуугаараа алдартай Дэлгэрхангай ...  “Адуугаараа алдартай Дэлгэрхангай” моринд дуртай хэн бүхний аялах дуртай дуу болжээ.

"Тод магнай" сэтгүүл №40