Морь уяж байхдаа...
Уяж байгаа морио хэдийд барих ёстойгоо залуу уяачид тэр бүр мэддэггүй. Морь барихдаа дээр дурьдсанчлан адууныхаа тарга, тэвээрэг, хүч зэрэгт тохируулах хэрэгтэй. Ахмад уяачид уяаны эхэн үед өглөө ес, арван цагийн орчим барихад гэмгүй гэлцдэг. Өөрөөр хэлбэл өдөр бүр барих цагаа аажим аажмаар урагшлуулна гэсэн үг юм. Мөн өглөөгүүр морины ажил барагтай хийдэггүйг анзаарсан бизээ. Харин оройд нар жаргахаас өмнө буюу хар чийг унахаас өмнө тавихаа мэдэж байгаа байхаа.
Өглөө морио барьсны дараа баалгах буюу гэдсийг нь хөдөлгөх гэж чухал ажил бий. Баалгахдаа багахан буюу хөнгөн хүүхдээр унуулж уяаг зөөлөн тойруулах бөгөөд мөн л өдөр ирэх тусам хугацаагаа уртасгана. Морийг хатирч хөлслөх нь тохиромжтой. Өөрөөр хэлбэл хатирч, ергөх байдлаар мориныхоо сэвсийг нь задалж, гэдсийг нь хөдөлгөн баалгана. Зарим нэг уяачид хар гүйхээр нь явуулж баасыг нь авах гээд байдаг. Энэ нь хайлмал тос хөл рүүгээ орох муу талтай юм.
Морийг хэрхэн зөв хөлслөх вэ гэдэг бас залуу уяачдын түгээмэл тавьдаг асуултуудын нэг. Хусуур хүргэх тоолонд морины мах нь шуугдаж байдаг хэмээн ахмад уяачид ярьдаг. Үүнийг сайн тооцох хэрэгтэй. Хөлслөхдөө морины гэдсийг чанга хусдаггүй. Ялангуяа анх хөлсөлж байгаа адууны гэдсийг аль болох зөөлөн хусах хэрэгтэй. Зарим уяачид чанга хусаад цоройг нь татуулчихсан байдаг. Ингэсэн адуу маш амархан хөлгүй болдог муу талтай. Хусуур хүргэх тоолонд мах шуугдаж байдаг тул тарган адууг өдөр бүр хөлсөлсөн ч болно. Гэхдээ зөөлөн маягаар хөлслөхөө мэдэж байгаа байх. Бага насны адууг арай цөөн хөлсөлнө. Ахмад уяачид амсаж байхыг та бүхэн нэг бус удаа харсан байх. Хөлсний давслаг байдал тухайн морины очийг илтгэж байдаг. Давслаг амт суларчихвал морь очгүй болох нь хэмээн ярьдаг шүү дээ. Энэ нь хурдгүй болох нь гэсэнтэй утга нэг юм.
Хөөстэй холбоотой өөр нэгэн зүйл бол хоолны хор авах буюу хөөсөн хөлсийг авах юм. Уяаны ажил жигдрээд ирэхээр тухайн шөнийн хоолны хорыг авах буюу хөөсөн хөлсийг авах болдог.
Залуу уяач, морь сонирхогчдодоо зориулан хүргэдэг “Уяаны эрдэм” булангийн энэ удаагийн дугаарыг энэ хүрээд жаргааж байна. Эрхэм уншигч та бүхэн өөрсдийн мэдэхийг хүссэн зүйлийнхээ талаар редакцийн 9509-2992, 9401-2992 дугаарын утсанд холбогдох буюу todmagnai@ymail.com гэсэн цахим хаягаар илгээн хариулт авч болох юм.
"Тод магнай" сэтгүүл №67
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- 4-р сарын 15 -нд Уяач Ц.Батсайхан: Гэсэрваань гуай тарган ирэн дээр…
- 2024 оны 3-р сарын 27 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 3-р сарын 27 -нд МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2024 оны 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна