“Допанлин” хийдийн хамба лам Н.Чүлтэм: Шарга азарга маань дөрөв түрүүлж, хоёр айрагдсан


Сүхбаатар аймгийн Түвшинширээ сумын 90 жилийн ойд хязаалангийн түрүү хүртсэн “Допанлин” хийдийн хамба лам Н.Чүлтэмтэй хийсэн ярилцлагыг уншигч танаа хүргэж байна.
-Төрөлх сумын түүхт ойдоо хязаалан түрүүлгэсэнд баяр хүргэе. Баяр наадмынхаа сэтгэгдлээс хуваалцаач?
-Баярлалаа. Сумынхаа түүхт 90 жилийн ойд азарга, хязаалан хоёр мордуулсан. Газар газраас цугласан хурдан тууртаас хүрэн хязаалан маань түрүү магнайд хурдалсанд маш их баяртай байна. Азарга тамир муу, замаас нь татчихлаа.
-Хүрэн үрээнийхээ удам угшил, амжилтын товчооныг танилцуулаач?
-Эцэг нь МУ-ын сайн малчин, аймгийн Алдарт уяач Ц.Мижиддорж гэдэг хүний унаган шарга азарга. Би 2010 онд Нэргүйн Авирмэд гэдэг хүнээс худалдаж авсан юм. Тэгээд л хурдан моринд шимтэх болсон доо.
-Харин эх нь...?
-Эх нь Мөнххаан сумын Өндөр Чулуун гуайн Өндөр зээрдийнх нь төл хүрэн гүү. 2012 онд Чулуун гуай надад бэлэглэсэн юм. Хүрэн үрээ даагандаа Түвшинширээ сумын хийдийн ойд 150 дааганаас 20-д ирсэн. Тэгээд л гайгүй хурд гарч магад гээд тэр жилээ өнжөөгөөд шүдлэнгийнх нь хавар Галшар сумын Хан-Уул тахилгад уралдуулж долоогоор давхиулсан. Түүний дараа Мөнххааны Бүрэнцогтын уурхайн уралдаанд еслөөд, Түвшинширээ сумынхаа баярт долоолсон. Тэндээсээ Дорноговийн Дэлгэрэх сумын 90 жилийн ойд очиж 15-аар давхиад, Галшар суманд болсон нэг уралдаанд зургаалсан юм байна.
Хязааландаа болохоор Үнэгт хайрхан уулын тахилгад айргийн дөрөвт хурдлаад давхар уяагаар сумынхаа ойд түрүүлж байгаа юм.
-Харьцангуй залуу уяач бололтой. Хурдан хүлгүүдээ танилцуулаач?
-Морь уясан цагаас хойш 20-иод айраг, түрүү авсан байна лээ. Шарга азарга маань гэхэд л дөрөв түрүүлж, хоёр айрагдсан. Ахын 2012 онд бэлэглэсэн хязаалан надад ирээд Хэнтий аймгийн Сэцэнханы хурдад дөрөвт ороод, намар нь Дорноговь аймгийн Дэлгэрэх сумын уулын тахилгад түрүүлсэн. Тэр жилийнхээ 10 сард МУ-ын анхны Ардын баатар Гонгор агсны мэндэлсний 100 жилийн ой, Хэнтий аймгийн Баянхутаг суманд болж, хязаалан үрээ соёолонтой уралдан түрүүлж байлаа.
Соёолондоо болохоор Түвшинширээ сумынхаа хаврын уралдаанд түрүүлж, Сүхбаатар аймгийн баруун бүсийн уралдаанд аман хүзүүдэн, Дэлгэрэх суманд болсон “Тайжийн хурд”-д түрүүлсэн. Тэр зунаа Хэнтий аймгийн Дархан сумын 90 жилийн ойд гуравлаад, хоёр хоногийн дараа Жаргалтхаан сумын ойд аман хүзүүдсэн. Энэ азаргаа би Саран хээр гэж нэрлээд байгаа. Энэ жил долоотой, ид жагсаж яваа хүлэг байна.
-Хурдан буян юмаа?
-Тийм шүү. Миний морьдын уяа, сойлгыг манай ах, сумын Алдарт уяач Ариун-Олз гэж хүн тааруулдаг.
-Олон газраас хурд цуглуулав уу?
-Аавын адуунаас бий. Мөн хадам аав Ц.Мижиддоржийн адуунаас ч бий. Дээр нь Дорноговийн Тайж, Банди угшлаас байна. Мөн Монгол хээрийн эзэн Пүрэвдорж ах маань хээр гүү бэлэглэсэн.
-Багадаа хурдан морь унаж байв уу?
-Хурдан морь унадаг байсан. 1991 онд сумынхаа баяр наадамд шүдлэн үрээ айрагдуулж байлаа. Есөн нас хүрээд лам болж, хийдэд шавилснаас хойш хурдны морь унаагүй. Манай аав Галшарын Өвгөн ноёны Норовын хүрэн гэж адууны угшилтай адуутай. Өөрөө ч залуудаа уяа тааруулан Хув хүрэн морь болон хэд хэдэн их морьд нь айраг, түрүүнд хурдлан амжилт гаргаж байсан гэдэг юм.
-Улсын баярыг залгаад бүсийн уралдаанууд болно. Та зүүн бүсийн уралдаанд явах уу?
-Тэгэлгүй яахав. Сүхбаатар аймгийнхаа Зүүн бүсийн уралдаанд хүрэн хязаалангаа авч явах гээд ажил хийж байгаа.
-Баярлалаа. Дараа дараагийн уралдаанд нь амжилт хүсье.
А.Энхжил

0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
2 цагийн өмнө АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
2 цагийн өмнө Л.Анхбаатарын хүрэн халзан морь түрүүллээ
-
3 цагийн өмнө Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрүүлсэн шүү
-
4 цагийн өмнө МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
4 цагийн өмнө 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
7 цагийн өмнө АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
8 цагийн өмнө МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
11 цагийн өмнө Фото - Азаргаа мордуулав
-
11 цагийн өмнө 153 азарга бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 18:19 минут Манлай уяач Х.Улам-Өрнөх: Морь айрагдана гэдэг оло…
-
Өчигдөр, 17:51 минут Уралдаанч Б.Эрдэнэбилэг: Бөмбөгөө ахыгаа нэг оруул…
-
Өчигдөр, 17:39 минут Б.Лхагвацэрэн:Таван жилийн дараа төрийн наадмын хи…
-
Өчигдөр, 16:21 минут Ж.Түмэн-Өлзийн бор шүдлэн түрүүллээ
-
Өчигдөр, 15:09 минут Тод манлай уяач О.Батбилэг:Түрүүлэх байх гэж бодсо…
-
Өчигдөр, 13:47 минут 225 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 12:57 минут АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
Өчигдөр, 12:07 минут Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
-
Өчигдөр, 10:17 минут Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 10:07 минут Хүйн долоон худагт хязаалангийн эргэн тойронд
-
7-р сарын 02 -нд Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд- Тод манлай уяач С.…
-
2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн сонгомол бага насанд Х.Бат-Эрдэнийн…
-
2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн дааганы уралдаанд М.Цэрэнжавын хээр…
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дээд насанд С.Баярсайханы …
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Я.Содбаатарын бор соёолон түрүүллээ
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн их насанд Э.Бат-Эрдэнийн Солонго зэ…
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Д.Батбаярын Түмт хээр азарга түрүүлж…
-
2024 оны 8-р сарын 01 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Г.Ганб…
-
2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд П.Баярбатын бор хязаалан түрүүллээ
-
2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд Г.Энхбатын хар шүдлэн түрүүлжээ
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдааны сонгом…
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойн сонгомол дунд насанд…
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдааны сонгом…
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойн сонгомол дээд насанд…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд О.Баасанцэрэнгийн хү…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдаанд Э.Бат-…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Ц.Амарсанаагийн хонг…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Д.Отгонлхагвын хүрэн…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Б.Отгонсэлэнгийн Ава…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Д.Отгонлхагвын Солон…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Говийн бүсэд Ч.Батжаргалын халтар даага түрүүллээ
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Төвийн бүсийн сонгомол бага ангилалд Х.Цогтсайханы…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Хангайн бүсэд Ч.Уламбаярын хээр соёолон түрүүллээ
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Говийн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Б.Норов…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Төвийн бүсийн сонгомол дунд насанд Б.Бат-Өлзийн ха…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд "Говьшанх-7" говийн бүсийн уралдаанд Ц.Амарсанааги…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Ч.Болд-Эрдэнийн халт…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Төвийн бүсийн уралдааны сонгомол дээд насанд С.Бая…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Б.Пүрэвжаргалын хүрэ…
-
2024 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол бага ангилалд Х.Гарь…
-
2024 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол бага ангилалд 106 да…
-
7 цагийн өмнө АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
Өчигдөр, 12:57 минут АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
Өчигдөр, 17:51 минут Уралдаанч Б.Эрдэнэбилэг: Бөмбөгөө ахыгаа нэг оруул…
-
Өчигдөр, 16:21 минут Ж.Түмэн-Өлзийн бор шүдлэн түрүүллээ
-
Өчигдөр, 10:07 минут Хүйн долоон худагт хязаалангийн эргэн тойронд
-
11 цагийн өмнө 153 азарга бүртгүүлжээ
-
8 цагийн өмнө МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
Өчигдөр, 12:07 минут Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
-
11 цагийн өмнө Фото - Азаргаа мордуулав
-
Өчигдөр, 10:17 минут Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
2 цагийн өмнө Л.Анхбаатарын хүрэн халзан морь түрүүллээ
-
Өчигдөр, 13:47 минут 225 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 17:39 минут Б.Лхагвацэрэн:Таван жилийн дараа төрийн наадмын хи…
-
Өчигдөр, 15:09 минут Тод манлай уяач О.Батбилэг:Түрүүлэх байх гэж бодсо…
-
Өчигдөр, 18:19 минут Манлай уяач Х.Улам-Өрнөх: Морь айрагдана гэдэг оло…
-
4 цагийн өмнө МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
4 цагийн өмнө 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
2 цагийн өмнө АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
3 цагийн өмнө Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрүүлсэн шүү
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна