Аймгийн Алдарт уяач Г.Оюунбаатар: Таван жилийн турш адуугаа буутай манадаг байсан


Завхан аймгийн Тэс сумын уугуул, аймгийн Алдарт уяач Г.Оюунбаатарын яриаг хүргэж байна.
-Манайхан Тэс адууг адгуулж ирсэн улс гэж байсан. Тэр талаараа дэлгэрүүлээч?
-Манай аав нэгдлийн адууг 32 жил маллаж, манай сумын хурдны гол цөмийг адгуулж байгаад 1980 онд хүргэн ах Төмөрбаатарт хүлээлгэж өгсөн. Түүнийг л хэлж байсан юм. Аав маань нэгдлийн адуунаас халтар морь уяж сумандаа түрүүлгэсний маргааш нь чоно идсэн юм билээ. Тэгээд дахиж морь уяагүй хүн. Харин миний хувьд нэгдлийн олон адууны захад өсч даага сургаад өөрийн гэсэн гурван адуутай болж байсан. Түүний дараа 1981 оноос Дорнодын Халхгол суманд гурван жил цэргийн алба хаахдаа адуу маллаж байлаа. Өөрөөр хэлбэл, би Монголын баруун хойд хязгаар, зүүн өмнөд хил дээр адуу малласан хүн. Үүгээрээ бас их бахархаж явдаг. Манай Тэс адуу махлаг, гол яс сайтай, холч, тамир ихтэй. Хэдэн өдрийн уналга өлхөн даана. Харин зүүн талын адуу хөнгөн ястай хөлийн хурдтай юм билээ.
-Чансаа өндөр ямар наадмуудад оролцож байв?
-2000 оны Баянтэсийн даншигт халиун шүдлэн айрагдуулсан. Халиун үрээ маань сумандаа нэг түрүүлж, нэг айрагдсан адуу. Мөн 2003 онд аймгийн 80 жилийн ойгоор унаган шарга азаргатайгаа очиж айрагдуулсан. Тэр маань сумандаа дөрөв түрүүлж, найм айрагдсан адуу. Дараа нь намайг морь уялгүй өнжих зуур Батмөнх дарга авч улсад очоод 16-д давхиулсан.
-Моринд дуртай хүн наадам өнжөөж чаддаггүй л гэдэг?
-Морь уургалж байгаад чирэгдээд элгээ няцалж, нуруу хавиргаа бэртээгээд 2004 оноос хойш олон жил эмнэлгээр явлаа. Бэртэл ихтэй гээд одоо ч гэсэн морь мал унуулахгүй л юм. Миний чирэгддэг адуу Зүүнхангайн Сувдын хар гэж зартай морь л доо. Өвөл газрын дээрээс ороод ирэхлээр нь болмоор санагдаад уургалчихсан чинь хөлдүү газар морь халтирч ойчихдоо морины дээрээс дараад тэгээд л ийм болчихлоо. Гэхдээ дуртай юм болохоороо хэдэн жил завсарлаад ахиад л уяж байна.
-Яриа эхлэхэд Тэсийн голын цөм сүргийг манайхан адгуулж байсан гэсэн. Тэгвэл одоо тэр удмын адууг ямар хүмүүс маллаж байна вэ?
-Дүгэрсүрэн, Төмөрбаатар нар Тэс адуугаа хадгалж байгаа ч манай сумын олон залууд Тэс адуу бий.Ховдын Амараа гэж залууд би Тэс угшилтай халиун үрээ өгсөн. Аймаг, бүсэд тогтмол сайн давхидаг гэнэ лээ.
-Нэг үе Тэс адууг хулгайлан хил давуулж байна гэсэн яриа гараад байсан. Тэр хэр үнэний ортой вэ?
-1990-ээд оны эхэн үед нэг хэсэг үнэхээр хэцүү байсан шүү. Тува нар буутай орж ирээд айлуудын малыг туугаад явчихдаг. Гэрийнх нь эзнийг хүртэл хөнөөчихөөд малыг нь аваад явчихсан тохиолдол ч гарч байсан шүү дээ. Би дал гаруй адуугаа хашчихаад шөнө сум ороод ирэх хооронд Тувачууд буудаж байгаад хөөгөөд явчихсан байсан. Маргааш нь хэдэн хүнтэй араас нь хөөж байж талыг нь олж ирсэн. 1996 оноос нутгийн хэдэн залуус цуглаж адуугаа туугаад ууланд оторлож байнгын манадаг байсан. Таван жил тэгж манасны хүчинд хэдэн адуутайгаа үлдсэн дээ. Нэг үе харуй бүрий болонгуут нэгнийдээ буудаг монгол хүн байхгүй болсон шүү дээ. Нохой хуцахаар буутайгаа гарч харна. Тийм цөвүүн өдрүүд ард хоцорч дээ.
"Тод магнай" сэтгүүл Завхан аймгийн тусгай дугаар

0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
35 минутын өмнө Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрүүлсэн шүү
-
53 минутын өмнө МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
1 цагийн өмнө 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
3 цагийн өмнө АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
4 цагийн өмнө МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
7 цагийн өмнө Фото - Азаргаа мордуулав
-
8 цагийн өмнө 153 азарга бүртгүүлжээ
-
22 цагийн өмнө Манлай уяач Х.Улам-Өрнөх: Морь айрагдана гэдэг оло…
-
22 цагийн өмнө Уралдаанч Б.Эрдэнэбилэг: Бөмбөгөө ахыгаа нэг оруул…
-
22 цагийн өмнө Б.Лхагвацэрэн:Таван жилийн дараа төрийн наадмын хи…
-
Өчигдөр, 16:21 минут Ж.Түмэн-Өлзийн бор шүдлэн түрүүллээ
-
Өчигдөр, 15:09 минут Тод манлай уяач О.Батбилэг:Түрүүлэх байх гэж бодсо…
-
Өчигдөр, 13:47 минут 225 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 12:57 минут АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
Өчигдөр, 12:07 минут Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
-
Өчигдөр, 10:17 минут Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 10:07 минут Хүйн долоон худагт хязаалангийн эргэн тойронд
-
7-р сарын 02 -нд Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд- Тод манлай уяач С.…
-
2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн сонгомол бага насанд Х.Бат-Эрдэнийн…
-
2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн дааганы уралдаанд М.Цэрэнжавын хээр…
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дээд насанд С.Баярсайханы …
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Я.Содбаатарын бор соёолон түрүүллээ
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн их насанд Э.Бат-Эрдэнийн Солонго зэ…
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Д.Батбаярын Түмт хээр азарга түрүүлж…
-
2024 оны 8-р сарын 01 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Г.Ганб…
-
2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд П.Баярбатын бор хязаалан түрүүллээ
-
2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд Г.Энхбатын хар шүдлэн түрүүлжээ
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдааны сонгом…
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойн сонгомол дунд насанд…
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдааны сонгом…
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойн сонгомол дээд насанд…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд О.Баасанцэрэнгийн хү…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдаанд Э.Бат-…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Ц.Амарсанаагийн хонг…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Д.Отгонлхагвын хүрэн…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Б.Отгонсэлэнгийн Ава…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Д.Отгонлхагвын Солон…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Говийн бүсэд Ч.Батжаргалын халтар даага түрүүллээ
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Төвийн бүсийн сонгомол бага ангилалд Х.Цогтсайханы…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Хангайн бүсэд Ч.Уламбаярын хээр соёолон түрүүллээ
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Говийн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Б.Норов…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Төвийн бүсийн сонгомол дунд насанд Б.Бат-Өлзийн ха…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд "Говьшанх-7" говийн бүсийн уралдаанд Ц.Амарсанааги…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Ч.Болд-Эрдэнийн халт…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Төвийн бүсийн уралдааны сонгомол дээд насанд С.Бая…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Б.Пүрэвжаргалын хүрэ…
-
2024 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол бага ангилалд Х.Гарь…
-
2024 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол бага ангилалд 106 да…
-
2024 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дунд ангилалд эхний …
-
2024 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дунд насны уралдаанд…
-
3 цагийн өмнө АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
Өчигдөр, 12:57 минут АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
22 цагийн өмнө Уралдаанч Б.Эрдэнэбилэг: Бөмбөгөө ахыгаа нэг оруул…
-
Өчигдөр, 16:21 минут Ж.Түмэн-Өлзийн бор шүдлэн түрүүллээ
-
Өчигдөр, 10:07 минут Хүйн долоон худагт хязаалангийн эргэн тойронд
-
8 цагийн өмнө 153 азарга бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 12:07 минут Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
-
4 цагийн өмнө МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
Өчигдөр, 10:17 минут Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
7 цагийн өмнө Фото - Азаргаа мордуулав
-
Өчигдөр, 13:47 минут 225 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
22 цагийн өмнө Б.Лхагвацэрэн:Таван жилийн дараа төрийн наадмын хи…
-
Өчигдөр, 15:09 минут Тод манлай уяач О.Батбилэг:Түрүүлэх байх гэж бодсо…
-
22 цагийн өмнө Манлай уяач Х.Улам-Өрнөх: Морь айрагдана гэдэг оло…
-
1 цагийн өмнө 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
53 минутын өмнө МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
35 минутын өмнө Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрүүлсэн шүү
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна