Дээлтэй судар Сүндэвийн Дашдоо


Нутаг орондоо ийн хүндлэгдсэн Сүндэвийн Дашдоо 1906 онд Цагаандэлгэр сумын нутаг Цавчирын голд төржээ. Цэргийн алба хааж ирээд Бага умбуйгаар нутаглах Нэрэнжимээ гэгч Тайж угсааны чинээлэг айлын ганц охинтой гэрлэсэн аж. Нэрэнжимээ гуай нутаг орондоо нэр хүндтэй, адуу мал сайтай, ялангуяа зүүн чигийн адуу авчирч, адууныхаа угшлыг нэлээд сайжруулсан нэгэн байв. “Төмөр шилбүүр” гэж алдаршсан угшил сайтай, шингэн дэл сүүлтэй хээр голдуу олон адуутай. Чадал тамир доройтож явсан, бүл муутай өвгөн адуунд эрэмгий, авхаалж золбоотой хүргэндээ адуу мал, эд хөрөнгөө даатгаж, тэр үеэс Сүндэвийн Дашдоогийн адууны хийморь дэвэрчээ.
Адуунд хайртай, морь таньдаг Дашдоо цус сайжруулах адуунууд зүүн зүгээс авч, өртөгт нь өөрт байсан зургаан ингээ ботготой нь өгөөд зэлээ эвхэж зогсоход нь ижий нь “Ийм ч үртэй болох гэж дээ” хэмээн уйлж суусан гэдэг. Тэр адуунуудаас “Төмөр шилбүүр” удмын цус улам сайжирч, хожим хойно ч бөгтрөгтэй том хонгор гүү, том хээр алаг морь зэрэг нэлээд олон адуу байсаар л байсан гэх.
С.Дашдоо улсын их баяр наадамд гурвантаа очиж уралджээ. Тавин хэдэн онд буурал шүдлэн айрагдуулж, 1961 онд улсын наадамд бор даага хол түрүүлгэж, хүү Цэдэвийн нэр дээр уясан хонгор морио айргийн гуравт хурдлуулж одтой сайхан нааджээ. Дашдоо уяач 1963 онд Чойрын наадмаас хоёр түрүү, долоон айраг авч, тэндээсээ шууд Дэрэнгийн наадамд очиж гурван түрүү, зургаан айраг авсан байна.
Энэ их уяачид Дулаан Дамдинжавын том зэгэл азарга, Толин хул азарга, том улаан бор азарга, хамар цагаан хээр азарга, “Төмөр шилбүүр”-ийн сайвар хээрийн удам Анааш хээр зэрэг удамт хурдан хүлгүүд байжээ. Өвгөний хурдыг Батмөнх, Гүрүүжид, Сувдаа нар унаж хурдлуулж байсан аж. Тэрбээр адууны олон уулзах дээр алгаараа дарж үзээд тухайн адууны өвчин эмгэг, уяа сойлгоны алдааг хэлдэг байсан гэнэ. Энэ өвгөний хурдтай уралдана гэж зүүн зүгийн олон сайхан уяачид зорьж ирдэг байсан гэлцэнэ. Морь таньж, уяж сойхоос гадна гэрийн мод, модон эдлэл хийдэг уран хүн байж. Бас ан сайн хийдэг байсан бөгөөд сум орныхоо оршин тогтнол, хөгжил дэвшлийн төлөө амьдралынхаа олон жилийг зориулсан байна. Цагаандэлгэр сумыг тараах гэж тухайн үед нугалаа гарахад одоогийн суулт маягийн юм хийж байж сум орон нутгаа бүрэн бүтэн авч үлдсэн түүхтэй. Адууны их эрдэмтэй, нэр хүндтэй энэ хүн 1965 онд мотоциклиос осолдож, зуурдаар нас эцэслэсэн гунигт түүхтэй юм. Гэсэн хэдий ч түүний үр хүүхэд, удам хойч үйлс бүтээлийг нь үргэлжлүүлэн, наадмын тэнгэр, монгол тэнгэрээ баярлуулсаар авай.
"Тод магнай" сэтгүүл №66
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
1 цагийн өмнө АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
2 цагийн өмнө Л.Анхбаатарын хүрэн халзан морь түрүүллээ
-
3 цагийн өмнө Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрүүлсэн шүү
-
3 цагийн өмнө МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
4 цагийн өмнө 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
6 цагийн өмнө АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
7 цагийн өмнө МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
10 цагийн өмнө Фото - Азаргаа мордуулав
-
10 цагийн өмнө 153 азарга бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 18:19 минут Манлай уяач Х.Улам-Өрнөх: Морь айрагдана гэдэг оло…
-
Өчигдөр, 17:51 минут Уралдаанч Б.Эрдэнэбилэг: Бөмбөгөө ахыгаа нэг оруул…
-
Өчигдөр, 17:39 минут Б.Лхагвацэрэн:Таван жилийн дараа төрийн наадмын хи…
-
Өчигдөр, 16:21 минут Ж.Түмэн-Өлзийн бор шүдлэн түрүүллээ
-
Өчигдөр, 15:09 минут Тод манлай уяач О.Батбилэг:Түрүүлэх байх гэж бодсо…
-
Өчигдөр, 13:47 минут 225 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 12:57 минут АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
Өчигдөр, 12:07 минут Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
-
Өчигдөр, 10:17 минут Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 10:07 минут Хүйн долоон худагт хязаалангийн эргэн тойронд
-
7-р сарын 02 -нд Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд- Тод манлай уяач С.…
-
2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн сонгомол бага насанд Х.Бат-Эрдэнийн…
-
2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн дааганы уралдаанд М.Цэрэнжавын хээр…
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дээд насанд С.Баярсайханы …
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Я.Содбаатарын бор соёолон түрүүллээ
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн их насанд Э.Бат-Эрдэнийн Солонго зэ…
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Д.Батбаярын Түмт хээр азарга түрүүлж…
-
2024 оны 8-р сарын 01 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Г.Ганб…
-
2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд П.Баярбатын бор хязаалан түрүүллээ
-
2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд Г.Энхбатын хар шүдлэн түрүүлжээ
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдааны сонгом…
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойн сонгомол дунд насанд…
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдааны сонгом…
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойн сонгомол дээд насанд…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд О.Баасанцэрэнгийн хү…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдаанд Э.Бат-…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Ц.Амарсанаагийн хонг…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Д.Отгонлхагвын хүрэн…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Б.Отгонсэлэнгийн Ава…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Д.Отгонлхагвын Солон…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Говийн бүсэд Ч.Батжаргалын халтар даага түрүүллээ
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Төвийн бүсийн сонгомол бага ангилалд Х.Цогтсайханы…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Хангайн бүсэд Ч.Уламбаярын хээр соёолон түрүүллээ
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Говийн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Б.Норов…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Төвийн бүсийн сонгомол дунд насанд Б.Бат-Өлзийн ха…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд "Говьшанх-7" говийн бүсийн уралдаанд Ц.Амарсанааги…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Ч.Болд-Эрдэнийн халт…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Төвийн бүсийн уралдааны сонгомол дээд насанд С.Бая…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Б.Пүрэвжаргалын хүрэ…
-
2024 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол бага ангилалд Х.Гарь…
-
2024 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол бага ангилалд 106 да…
-
6 цагийн өмнө АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
Өчигдөр, 12:57 минут АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
Өчигдөр, 17:51 минут Уралдаанч Б.Эрдэнэбилэг: Бөмбөгөө ахыгаа нэг оруул…
-
Өчигдөр, 16:21 минут Ж.Түмэн-Өлзийн бор шүдлэн түрүүллээ
-
Өчигдөр, 10:07 минут Хүйн долоон худагт хязаалангийн эргэн тойронд
-
10 цагийн өмнө 153 азарга бүртгүүлжээ
-
7 цагийн өмнө МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
Өчигдөр, 12:07 минут Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
-
Өчигдөр, 10:17 минут Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
10 цагийн өмнө Фото - Азаргаа мордуулав
-
Өчигдөр, 13:47 минут 225 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
2 цагийн өмнө Л.Анхбаатарын хүрэн халзан морь түрүүллээ
-
Өчигдөр, 17:39 минут Б.Лхагвацэрэн:Таван жилийн дараа төрийн наадмын хи…
-
Өчигдөр, 15:09 минут Тод манлай уяач О.Батбилэг:Түрүүлэх байх гэж бодсо…
-
Өчигдөр, 18:19 минут Манлай уяач Х.Улам-Өрнөх: Морь айрагдана гэдэг оло…
-
3 цагийн өмнө МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
4 цагийн өмнө 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
1 цагийн өмнө АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
3 цагийн өмнө Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрүүлсэн шүү
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна