Шингэн алдалт үүсэх шалтгаан, түүнээс сэргийлэх арга замууд


Сайн байцгаана уу? Сайхан зусаж байна уу? Эрхэм хүндэт уяачдаа. Уяа эвтэй, агт морьд хурдан сайхан наадаж байна уу? “Жонон” мал эмнэлгээс хөтлөн явуулдаг “Эмч зөвлөж байна” булангийн энэ удаагийн дугаарт нийт уяачдад элбэг тохиолддог “шингэн алдалт, түүнийг хэрхэн яаж мэдэх, ямар арга замаар нөхөж болох” талаар зөвлөхөөр бэлтгэлээ. Та бүхэн анхаарлаа хандуулна уу?
Нас гүйцсэн адууны нийт биеийн жингийн 60 гаруй хувийг шингэн эзэлдэг. Мал ч бай хүн ч бай бүгд эсээс бүрэлдэн тогтдог.Тиймээс биеийн ихэнх хэсгийг шингэн эзэлдэг гэсэн үг юм. Адууны биед байгаа шингэнийг:
1.Эсийн доторх
2.Эсийн гаднах-Цусан доторхи -Эс хоорондын шингэн гэж ангилна. Манайхны уяаны онцлогоос хамаарч бараг хурдан морь болгонд шингэний дутагдал бий болдог. Яагаад гэхээр бид хурдан морио барьж ёслогоо хийсэн өдрөөсөө эхлээд хөлс авах зэргээр бага багаар шингэний дутагдалд оруулж байдаг ба үндсэн шингэн алдалт давхил хийж эхлэх үеэс огцом нэмэгддэг. Таны моринд шингэн алдалт үүсч байгаа эсэх, тэр нь ямар хэмжээтэй / их, бага хэмжээтэй/ байгааг доорх шинж тэмдгүүдээс мэдэж болно. Үүнд:
1. Нүдний байдал бага зэрэг ширгэсэн
2. Зовхи болон буйлны өнгө бага зэрэг улайх. Хэвийн үедээ цайвар ягаан өнгөтэй байх ёстой.
3. Буйлыг гараараа дараад авахад цагаарсан хэсэг нь 1-3 секундын дотор буцаад ягаан болохгүй бол. /4-5 секунд түүнээс дээш бол/
4. Хүзүүний арьснаас чимхээд тавихад хэвийн байдалдаа удаан буюу 6-7 секундэд орж байвал
5. Шээс өтгөрсөн
6. Хомоол хэт хатсан
Эдгээр шинж тэмдэг илэрч байвал шингэний дутагдалтай байна хэмээн ойлгож болно. Гэхдээ дээрх шинж тэмдгүүд нь ихэвчлэн уралдаад ирсний дараа, бүр тодруулбал азарга, их нас, соёолон, хязаалан насны насны морьдод илүүтэй илэрнэ.
Монголын морин уралдааны хэлбэр нь хол замд өндөр хурдаар өрсөлддөг. Ийм төрлийн уралдаанд уяачид маань морьдоо хөлслөх, сунгах, тарлах зэргээр бэлтгэдэг ба бэлтгэлийн явцад тодорхой хэмжээний шингэн алдалт үүсч байдаг. Дээр нь уралдахын өмнөх оройн хоол, усалгааны тухайд ямар нэг алдаа гаргаснаас болж морьд уралдаж ирээд эсвэл уралдааны замдаа шингэний дутагдалд орж эндэх нь бий. Эрхэм уншигч та бүхэн эцсийн тамираа шавхтал уралдаад наадамчдын өмнө, зурхайн дээр гишгээд унаж буй морийг цөөнгүй харсан байх.Энэ бол шингэн дутагдлаас үүдэлтэй бөгөөд уяачид та бүхэн хурдан хурц хүлгээ алдаад зогсохгүй наадамчдын сэтгэлийг үймүүлж, гадны жуулчдад монголын морин уралдааны талаар сөрөг ойлголт өгөх уршигтай. Тиймээс эрхэм уншигч, уяачид та дээр хэлсэн шинж тэмдгүүдээр шингэн алдалт байгаа эсэхийг тодорхойлж, дор дурьдсан аргаар шингэний дутагдлыг нөхөж, хурдан хүлгээ аварч болох юм.
Тэгэхдээ тухайн адууны нас, биеийн жин зэргээс шалтгаалаад харилцан адилгүй хэмжээний шингэн нөхөн сэлбэх ёстойг анхаарна уу? Жишээлбэл миний өөрийн туршлагаас үзэхэд эрлийз бага дунд давхилын дараа буюу орой нь эсвэл маргааш өглөө нь шингэн нөхөх нь илүү үр дүнтэй байдаг. Өөрөөр хэлбэл нэг дор тооцоогүй их хэмжээний шингэн хийснээс цаг тухай бүрд нь тохируулан хийх нь сөрөг үр дагавар багатай. Ингэхдээ:
-Эрлийз сунгааны дараа: Их морь, азарга, соёолонд 1-1,5 л
-Бага сунгааны дараа: Их морь, азарга, соёолонд 1,5-2 л
-Дунд сунгааны дараа: их морь, азарга, соёолонд 2-3 л байхаар тооцвол илүү оновчтой байдаг.
Харин уралдааны дараа шингэн алдалтын зэргээс хамаарч 3-6л хийгддэг. Шингэн алдалт ихтэй адуунд дээр дурдсан шинж тэмдэг бүгд илрэхийн зэрэгцээ шээхгүй, уух рефлексгүй болно. Энэ шинж тэмдгүүд илрэн шингэн алдалт ихтэй байсан ч дотор эрхтний ямар нэг (бөөр, зүрх, уушиг гэх мэт) эмгэгтэй эсэхийг бодолцохоо мартав. Хэрвээ дотор эрхтний эмгэгтэй бол бага багаар буюу 8-10 цагийн зайтай шингэн нөхөж болно. Шингэн нөхөхдөө ихэнхдээ: -NaCl-0.9 болон Рингэр болон эрдэсжүүлсэн нэмэлт бүтээгдэхүүнийг (isopro2000,speedxcell,ironxcell,racingsyrup) хэрэглэвэл нэлээд үр дүнтэй. Эдгээр бүтээгдэхүүнүүд нь хөлсөөр алдсан эрдсүүдийг нөхөх үүрэгтэй байдаг. Шингэн дутагдаж, хоол багадсанаас болж адууны цус өтгөрч (хар хүрэн, тараг шиг ), зүрхний үйл ажиллагаа доголдох нь элбэг.Жишээ нь: ( Шингэн цусыг шахаж биеээр тараах, өтгөн цусыг шахах хоёрын хооронд маш их ялгаа бий ) Зүрхээр дамжин шахагдсан цус бүх биеэр гүйж бие махбодыг хүчилтөрөгчөөр хангах ётой. Гэтэл цус өтгөрснөөс болж зүрхний үйл ажиллагаа доголдон, бие махбодид зүрх судасны, амьсгалын замын, ходоод гэдэсний гэх мэт томоохон хямрал үүсдэг. Эдгээр эмгэгүүдийн шалтгаанаас болж уралдаж ирсэн морь комик(ходоод гэдэсний хүчтэй өвдөлт хямрал үүсэх), зүрх судасны үйл ажиллагааны хямралд өртөн дэлсэх нь бий.
Шингэний дутагдал энэ мэтчилэн олон сөрөг талтай тул эрхэм уяачид та бүхэн цаг тухай бүрт нь нөхөж, хурдан хүлгээ элдэв төрлийн өвчин эмгэг, эндэгдлээс сэргийлнэ үү.
Анхаарал хандуулсан та бүхэнд баярлалаа. Хүлэг нь хурдан хүүхэд нь эрүүл цовоо байг.
“Жонон” мал эмнэлгийн их эмч М.Мөнхбаатар

0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
1 цагийн өмнө Л.Анхбаатарын хүрэн халзан морь түрүүллээ
-
2 цагийн өмнө Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрүүлсэн шүү
-
2 цагийн өмнө МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
3 цагийн өмнө 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
5 цагийн өмнө АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
6 цагийн өмнө МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
9 цагийн өмнө Фото - Азаргаа мордуулав
-
9 цагийн өмнө 153 азарга бүртгүүлжээ
-
23 цагийн өмнө Манлай уяач Х.Улам-Өрнөх: Морь айрагдана гэдэг оло…
-
Өчигдөр, 17:51 минут Уралдаанч Б.Эрдэнэбилэг: Бөмбөгөө ахыгаа нэг оруул…
-
Өчигдөр, 17:39 минут Б.Лхагвацэрэн:Таван жилийн дараа төрийн наадмын хи…
-
Өчигдөр, 16:21 минут Ж.Түмэн-Өлзийн бор шүдлэн түрүүллээ
-
Өчигдөр, 15:09 минут Тод манлай уяач О.Батбилэг:Түрүүлэх байх гэж бодсо…
-
Өчигдөр, 13:47 минут 225 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 12:57 минут АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
Өчигдөр, 12:07 минут Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
-
Өчигдөр, 10:17 минут Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 10:07 минут Хүйн долоон худагт хязаалангийн эргэн тойронд
-
7-р сарын 02 -нд Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд- Тод манлай уяач С.…
-
2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн сонгомол бага насанд Х.Бат-Эрдэнийн…
-
2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн дааганы уралдаанд М.Цэрэнжавын хээр…
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дээд насанд С.Баярсайханы …
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Я.Содбаатарын бор соёолон түрүүллээ
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн их насанд Э.Бат-Эрдэнийн Солонго зэ…
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Д.Батбаярын Түмт хээр азарга түрүүлж…
-
2024 оны 8-р сарын 01 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Г.Ганб…
-
2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд П.Баярбатын бор хязаалан түрүүллээ
-
2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд Г.Энхбатын хар шүдлэн түрүүлжээ
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдааны сонгом…
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойн сонгомол дунд насанд…
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдааны сонгом…
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойн сонгомол дээд насанд…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд О.Баасанцэрэнгийн хү…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдаанд Э.Бат-…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Ц.Амарсанаагийн хонг…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Д.Отгонлхагвын хүрэн…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Б.Отгонсэлэнгийн Ава…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Д.Отгонлхагвын Солон…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Говийн бүсэд Ч.Батжаргалын халтар даага түрүүллээ
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Төвийн бүсийн сонгомол бага ангилалд Х.Цогтсайханы…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Хангайн бүсэд Ч.Уламбаярын хээр соёолон түрүүллээ
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Говийн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Б.Норов…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Төвийн бүсийн сонгомол дунд насанд Б.Бат-Өлзийн ха…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд "Говьшанх-7" говийн бүсийн уралдаанд Ц.Амарсанааги…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Ч.Болд-Эрдэнийн халт…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Төвийн бүсийн уралдааны сонгомол дээд насанд С.Бая…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Б.Пүрэвжаргалын хүрэ…
-
2024 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол бага ангилалд Х.Гарь…
-
2024 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол бага ангилалд 106 да…
-
2024 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дунд ангилалд эхний …
-
5 цагийн өмнө АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
Өчигдөр, 12:57 минут АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
Өчигдөр, 17:51 минут Уралдаанч Б.Эрдэнэбилэг: Бөмбөгөө ахыгаа нэг оруул…
-
Өчигдөр, 16:21 минут Ж.Түмэн-Өлзийн бор шүдлэн түрүүллээ
-
Өчигдөр, 10:07 минут Хүйн долоон худагт хязаалангийн эргэн тойронд
-
9 цагийн өмнө 153 азарга бүртгүүлжээ
-
6 цагийн өмнө МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
Өчигдөр, 12:07 минут Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
-
Өчигдөр, 10:17 минут Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
9 цагийн өмнө Фото - Азаргаа мордуулав
-
Өчигдөр, 13:47 минут 225 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
1 цагийн өмнө Л.Анхбаатарын хүрэн халзан морь түрүүллээ
-
Өчигдөр, 17:39 минут Б.Лхагвацэрэн:Таван жилийн дараа төрийн наадмын хи…
-
Өчигдөр, 15:09 минут Тод манлай уяач О.Батбилэг:Түрүүлэх байх гэж бодсо…
-
23 цагийн өмнө Манлай уяач Х.Улам-Өрнөх: Морь айрагдана гэдэг оло…
-
2 цагийн өмнө МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
3 цагийн өмнө 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
2 цагийн өмнө Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрүүлсэн шүү
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна