Аймгийн Алдарт уяач Ж.Бумцэнд: Төвийн бүсэд айрагдсан буурал морь маань намайг Алдарт болгосон

Сэлэнгэ аймгийн Баруунбүрэн сумын түүхт 90 жилийн ойд хүрэн морио айрагдуулсан аймгийн Алдарт уяач Ж.Бумцэнд гуай баярын сэтгэгдлээ бидэнтэй хуваалцсан юм.

-Их насны морь айрагдуулсан танд баяр хүргэе?
-Баярлалаа.Төрөлх сумынхаа 90 жилийн ойгоор хүрэн морио айргийн дөрөвт хурдлуулж сайхан наадлаа. Гурав, дөрвөн аймгийн нийлсэн 180 гаруй хүлгээс хүрэн морь маань айргийн дөрөвт хурдалсанд баяртай байна.Хүрэн морь манай эхнэрийн дүү, аймгийн Алдарт уяач Дорждангийн адуу байгаа юм. Соёолондоо сумынхаа наадамд айрагдаж байсан. Энэ жил хоёр дахь удаагаа айрагдаж байгаа нь энэ.
-Сумын ой гэлтгүй 2014 оны баяр наадмуудад ямархан амжилттай наадсан бэ?
-Орхон сумын наадамд азарга дөрвөөр давхисан. Орхонтуулд бас энэ азарга айрагдсан.Түрүүлж, айрагдаад байгаа адуунууд цөм манай өөрийн адуунууд. Улсын наадамд хоёр удаа айрагдаад  байгаа Баясгалангийн Суман хүрэн чинь манай эхнэрийн төрсөн дүү Жаргалсайханы адуу шүү дээ. Сая сумын 90 жилийн ойд айрагддаг хүрэн морь чинь Суман хүрэнгийн төрсөн ахын төл байгаа юм. 
-Бумцэндийн буурал гэж алдартай хурдан хүлэг байсан гэдэг. Тэр талаараа манай уншигчдад сонирхуулаач?
-1997 онд Эрдэнэтэд болсон төвийн бүсийн уралдаан гэж болж их олон аймгийн уяачид ирж, морь ч өтгөн мордсон. Шүдлэнд 320-иод үрээ мордож миний хар үрээ дөрвөөр давхиж байсан юм. Дараа жил нь 1998 онд хязааландаа уулын баяжуулах Эрдэнэт үйлдвэр байгуулагдсаны 20 жилийн ойгоор түрүүлж байсан. Тэр жил аймгийн баяр наадам ГОК-ын ойтой нэг болж байсан юм. Яваандаа хар үрээний маань зүс хувираад буурал болчихсон. Эрдэнэтийн наадмаас олон айраг авсан даа. Ямар сайндаа л “Бумаагийн буурал, Бургалтайн буурал” гэхээр хүмүүс анддаггүй байсан. Наадамд очихоор “Бургалтайн буурал морь ирсэн үү” л гэж асуудаг байлаа шүү дээ./инээв/
-Буурал морь тань хэд хүртлээ уралдсан юм бэ?
-16, 17 хүртлээ уралдсан шүү.Тэр сайхан хүлгийнхээ буянаар ах нь Алдарт уяач болсон хүн дээ. Сая ойгоор айрагдсан хүрэн морь миний буурал морины төрсөн эгчийнх нь хүүхэд байгаа юм.
-Уяаны эрдмийн А үсэг заасан багш  тань...? 
-Миний төрсөн эцэг аймгийн Алдарт уяач Давгадорж гэж хүн байсан. Баруунбүрэн сумаас төрсөн хамгийн анхны аймгийн Алдарт уяач. Аавын маань саарал адуунууд их хурдалж байсан. Ер нь сумандаа дээгүүрт тооцогдоно шүү. Миний буурал морь гэхэд л аавын гаралтай хар азарганы төл.
-Сэлэнгэчүүд нэгэн үе төрийн наадмын дэвжээг эзэгнэдэг байсан. Улсын наадамд уясан морио хурдлуулж байв уу?
-АХ-ын 79 жилийн ойгоор манай сумынхан нэгдсэн зохион байгуулалттайгаар улсын наадамд очиж уралдаж байсан юм. Түүнээс хойш дахин яваагүй ээ. Харин Пунцагбалжир агсны зохион байгуулсан анхны хаврын бүсийн том уралдаанд очиж буурал морио зургаагаар давхиулж байсан.
-Алдарт залгамж халаа болсон залуу уяачдаа бэлтгэж байгаа биз дээ?
-Би гурван хүүтэй. Банди нар бүгдээрээ морь уяна аа. Одоогоор цол хэргэмд хараахан хүрээгүй ч ирээдүйд нутаг орныхоо нэрийг гарган морьдоо түрүүлгэж, айрагдуулах байлгүй хэмээн бодож явдаг даа.
-Ярилцсанд баярлалаа. Эрүүл энх байж, урт удаан наслаарай.

Б.Долзодмаа