Зураач О.Баатарсүрэн: Миний зурсан зураг давтагдахгүй, цор ганц гэдэг утгаараа намайг тайвшруулдаг

-Залуу уран бүтээлчийн зураач болсон түүхээс яриагаа эхлэх үү?
-Багадаа зурах их дуртай хүүхэд байлаа. Би чинь Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын унаган хүү. Бага нас маань сумын төвийн жаалуудын адил л өнгөрсөн. Би чинь мэргэжлийн сургуулийг нь төгсөөгүй хүн шүү дээ. Ханхонгор сумын 10 жилд сурч байхдаа л зургийн дугуйланд хичээллэдэг байлаа. Тэр үеэс л  Монголын  цуутай хурдан хүлгэдийн зургийг цуглуулж, морь зурах хүсэл төрсөн. Одоо бодохнээ багын л морь зурах миний хобби байсан юм шиг байгаа юм.  Цаас харандаа таарвал морь зураад л суучихна. Ямар сайндаа л ээж маань цаас үрж  ингэж дэмий суухаар хичээлээ хий гээд л загнадаг байсан. Үүний дараа хэвлэлийн эх бэлтгэгч, дизайнер мэргэжлээр их сургуулиа дүүргэсэн.
-Ямар ямар хурдан морьдын зургийг зурж байв?
-Эрдэнэчулууны шарга азарга, их насны морьдоос Ганбаатарын зээрд халзан, соёолонгоос Ганхуягийн хээр гээд зургаан насны морьдыг зурсан. Яг одоо хязаалан, шүдлэн хоёрыг санахгүй байна.
-Мэдээж олонд танигдсан хурдан хүлгийг зурна гэдэг амаргүй болов уу?
-Тэгэлгүй яахав. Хурдан морь чинь гол нь хэлбэр хийцэндээ байдаг юм. Магадгүй зураг зурдаггүй хүмүүс морь гэхээр нэг л янзаар төсөөлж мэдэх юм.  Үнэндээ үгүй л дээ, морь болгон өөр. Хамрын самсаа, хөл барьц, нуруу гээд л өөр өөрийн гэсэн онцлог, шинжүүдтэй байдаг. Үүнийг жаахан л өөр зурчихвал тэс өөр адуу болоод явчих жишээний. Тэгэхээр уран бүтээлч хүний ур  чадвар энд л гардаг болов уу гэж боддог юм.
-Нэг адууны зургийг зурж дуусахад  ямар хугацаа ордог вэ?
-Судалгааны ажил их хийдэг л дээ. Бэлэн фото зургийг хараад нүдэндээ төсөөлнө, хэд хэдэн янзаар авсан зургийг нь үзнэ, уралдааны бичлэг байвал үзэхээс эхэлнэ шүү дээ. Энэ нь тухайн мориныхоо онцлогийг олж харах гээд байгаа хэрэг л дээ. Түүний дараа аль талаас нь, яаж харуулбал, ямар шинжийг нь тодотговол дүр төрхөө зөв гаргах уу, хаанаас харуулвал ямар шинж нь тод харагдах вэ гэдгийг гаргана. Түүний дараа л зурах ажил эхэлдэг юм. Энд багадаа 7 хоног зарцуулдаг.
-Одоогоор хичнээн зурагтай болоод байгаа вэ?
-Үнэндээ тоолж байгаагүй юм байна. Багаасаа л зурсан болохоор тоогоо алдаж дээ. Ер нь сард 2-3 л зураг зурдаг гээд бодохоор нэлээн тоо гарах байх шүү. Миний зурагнууд дунд сургуулийн 8,9-р ангид байхад л бусдад үнэлэгдэх хэмжээний болчихсон байсан.  Жоохон онгирсон юм болчихов уу./инээв/
-Энэ хугацаанд өөрийнхөө хүссэн төгс бүтээлийг зурчихсан уу?
-Би зураг зурж байхдаа хамгийн жаргалтай байгаагаа мэдэрдэг. Яагаад гэвэл миний зурсан зураг давтагдахгүй, цор ганц гэдэг утгаараа намайг тайвшруулдаг. Мэдээж зурсан зураг болгондоо сэтгэл хангалуун явдаг. Сүүлд Бат-Эрдэнэ гишүүнийг морьтой нь зурсан.
-Эндээс хамгийн хамгийнаасаа сонирхуулж болох уу? Хамгийн удаан зурсан, хамгийн үнэд хүрсэн гээд л.
-Хамгийн их хугацаа орсон нь Цэцэг-Өлзий захирлын захиалсан шарга морьтой баатрын зураг байна. Зургийн “гол баатар”-ын дүр төрх, өмсөх хувцас, зан байдлыг яаж гаргах уу гэж бодсон л доо. Сар гаруй хугацаа болсон шүү. Харин Ханхонгор сумын сурагч байхдаа зургаан насны морьдын анхны зургаа зарж байлаа. Манай нутгийн моринд дуртай хүн авсан юм. Булган сүүлтэй зураг байгаа юм. Түүний дараа олон хүн надаар зураг зуруулсан. 
Харин хамгийн үнэтэй нь гэвэл одоохондоо 10 сая дотор л байх шив дээ. Гэхдээ жил ирэх тусам миний ур чадвар дээшлэхийн хэрээр уран зургийг ойлгож, үнэлдэг хүмүүс ч олонтаа таарах болсон. Оюутан байхад соёлын дээдэд манай аймгаас дөрвөн зурдаг хүүхэд хамт сурдаг байлаа. Бид оюутны 4 жилийн хугацаанд зурсан зургуудаа цуглууж байгаад төгсөхдөө Соёлын дээд сургууль дээрээ зургийн үзэсгэлэнгээ гаргаж байсан. -Шарга азарганы зургийг ямар хүн авсан бэ?
-Манай аймгийн заан Шинээ авсан. Барилддаг, моринд дуртай хүн дээ.
-Нэг зурсан зургаа  дахин зурдаг уу?
-Би копи /хувилах/ хийх дургүй ээ. Энэ нь надад таалагддаггүй. Яагаад гэвэл тэр нь худалдааны зураг болоод явчихна шүү дээ. Миний хувьд зургаар мөнгө олохыг боддоггүй юмаа. Өөрийн сонирхолдоо хөтлөгдөн, сайхан бүтээл гаргахсан л гэж хичээж байснаас гялс зураад хэдэн цаас олчихъё гэж бодож байсангүй.
-Александр ахын бор морины зургийг зурсан гэж бодоогүй шүү?
-Баярлалаа. Бас л хөөрхөн ажил болж байж зурсан зураг байгаа юм. Тухайн үед бор морины фото зураг нь олддоггүй. Тэгээд үсэргээний үеэр нь би өөрөө очиж фото зургийг нь тааваараа сайхан дарсан даа. Их олон талаас нь зурсан. Энэ зургийг судалгааны хугацааг нь оруулахгүйгээр 14-15 хоног зурсан юм.
-Таны уран бүтээлүүд дотор чонын зураг нэлээд байх чинь?
-Тиймээ, би бас чоно зурах дуртай. Учир нь чоныг зурахад олон өнгөөр ялгаж болдог. Бас л нарийн шүү. Чоно гэхээр өөрийн эрхгүй л нэг тийм хурц ширүүн дүр төрх харагддаг. Би чоныг зурахдаа нүдний харц, хэл амны өнгө, ширүүн төрхийг нарийн гаргахыг хичээдэг. Ер нь олон удаа чоныг бодитоор харж байсан болохоор зурахад илүү дөхөм байдаг юм.
-Хөдөө орон нутагт зөвхөн зургаа зураад эдийн засгийн Хотод бол цэвэр уран бүтээл хөөж байгаа хүмүүст боломжууд байдаг. Харин хөдөө орон нутагт уран бүтээлээрээ дагнаад явна гэвэл боломжтой юу өнөөдрийн нөхцөлд?
-Хэцүү л дээ. Тэр тусмаа эхний үед амаргүй л байлаа. Гэхдээ аливаа ажилд чин сэтгэлээсээ хандвал хэзээ нэгэнтээ үр дүнг мэдэрнэ гэдэг үнэн юм билээ. Цаг хугацаа явахын хэрээр  миний дараагийн уран бүтээлийг хүлээдэг, үнэлдэг хүмүүсийн тоо нэмэгдсээр байгааг өөрийн эрхгүй мэдэрч байна. Одоо би зургаа зурахаас  гадна “Оч эрдэнийн говь” нэртэй фото зураг, компьютерийн бүх төрлийн үйлчилгээ үзүүлдэг өөрийн бизнестэй болсон. Дунд сургуулийн сурагч байхаасаа л зургийн дугуйланд хичээллэж, дараа нь хэвлэлийн эх бэлтгэл, дизайнерийн чиглэлээр Соёлын дээд сургуульд дөрвөн жил суралцсан болохоор орон нутагтаа ирээд мэргэжлийнхээ дагуу ажиллаж байна. Гэхдээ зургийн ажлаа эхэлчихвэл энэ ажлаа хойш нь тавьчихдаг юм. Хоёр туулай хөөсөн хүн хоосон хоцорно гэдэгчлэн сэтгэл санаагаа төвлөрүүлж ажиллахгүй бол чанартай бүтээл гаргахгүй шүү дээ.
-Голдуу захиалгаар уран бүтээл хийж байна уу?
-Одоохондоо давхар ажилтай болохоор захиалгын зураг л зурж байна. Гэхдээ мэдээж сайхан зурмаар санагдсан үедээ бас зурнаа.
-Уран бүтээлийн үзэсгэлэнгээ гаргах тухай бодож байна уу?
-Энэ бол уран бүтээлч  хүн бүрийн хүсэл мөрөөдөл байдаг болов уу. Мэдээж зураг зурах байр, орчин нөхцлөөс эхлээд хүндрэлтэй асуудал олон бий. Гэхдээ өнөө хувьсгалын тохироо бүрдэнэ гэдэг шиг цаг  нь болоход орон нутагтаа уран зургийн галарейтэй болно доо гэж боддог юм.
-Ярилцсан танд баярлалаа.