Дэлхийн хамгийн анхны морины олдвор 1867 онд олджээ


Зургаан зуун сая жилийн өмнө АНУ-ын нутагт нэгэн жижиг амьтны сонирхолтой олдвор олдсон байна.
Тэр амьтан бөглүү ойд намаг, булгийн хажууд зөөлөн навчаар хооллон амьдардаг байсан ажээ. Энэ араг ясыг анх 1867 онд палеонтологичид чулуу хэлбэртэйгээр олж эогиппус буюу “Анхны морь” хэмээн нэрлэжээ. Дэлхийн хамгийн анхны морины араг ясны энэ олдворыг Хорвати, Франц, Англи, Герман зэрэг орнууд өөрийн музейдээ тавьж олны хүртээл болгоод байгаа юм.
“Анхны морь”-ны өвөг дээдэс нь 75 сая жилийн өмнө амьдарч байсан кондилятрууд бөгөөд түүнээс бүх туурайтан амьтан үүссэн байна. Эогиппусийн өндөр нь 30 см-ээс илүүгүй буюу нохойны дайтай, нуруу нь дугуй хэлбэртэй, урд хөлнүүд нь дөрөв, харин хойд хөлүүд нь гурван хуруутай байжээ. Ойролцоогоор 40 сая жилийн өмнө эогиппус нь мөхөж, оронд нь түүнээс арай илүү том биетэй мезогиппус орыг нь залган бий болсон байна.
Эрдэмтдийн дүгнэлтээр бол дэлхийн цаг агаар бага зэрэг хүйтэрснээс газрын хөрс намаг багатай, зөөлөн бус болж урт навчтай ой шинээр үүсч, бий болжээ. Яг энэ үед морины аймаг маш олон янз болон хувирч салаалсан нь морины үүсэл хөгжлийн түүхийг ярвигтай болгодог. Гэхдээ сүүлд үүссэн эогиппусийн үр удам болох плиогиппустай өрсөлдөх нэг хуруутай амьтан дахин гараагүй аж. Улмаар энэ хуруунууд бэхжиж туурай болон хувирч орчин үеийн морины биеийн хэлбэртэй ижил болсон байна.
Эрдэмтдийн таамгаар бол плиогиппус нь Америкаас гаралтай бөгөөд Европоос Ази руу нүүдэлсэн байна.
Плиогиппус нь 11000 жилийн өмнө мөстлөгийн сүүл үед Европ болон Зүүн Азид амьдарч байсан 4 төрлийн эвкусийн шууд үр удам бөгөөд түүнээс орчин үеийн морь үүсч, Африкт-илжиг болон тахь, Ойрхи Дорнодод–хулан болон өөрчлөгдөн үүссэн байна.
Плиогиппус нь ойролцоогоор 10 мянган жилийн өмнө мөхсөн байна. 16-р зуун хүртэл Америкт морины барааг хараагүй байна. Испаний байлдан дагуулагчид морийг буцаан Америкт авчирсан байна.



0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
1 цагийн өмнө Баруун бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд эхний 1…
-
3 цагийн өмнө Баруун бүсэд Б.Дагвабазарын хээр хязаалан түрүүллэ…
-
4 цагийн өмнө Зүүн бүсэд Б.Баярхүүгийн зээрд шүдлэн түрүүллээ
-
7 цагийн өмнө Баруун бүсэд Батдоржийн Ганбаярын хээр халзан шүдл…
-
7 цагийн өмнө Увс аймагт болсон баруун бүсийн уралдаануудад түрү…
-
8 цагийн өмнө Баруун бүсийн шүдлэн насны морьд гарааны зурхай ру…
-
8 цагийн өмнө Зүүн бүсэд Ж.Батзоригийн хар хязаалан түрүүллээ
-
9 цагийн өмнө Дорнод аймагт болсон "Зүүн бүсийн хурд" уралдаануу…
-
10 цагийн өмнө Зүүн бүсэд 113 хязаалан бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 17:43 минут Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд- Тод манлай уяач Д.…
-
Өчигдөр, 15:46 минут Хангайн бүсэд Б.Гөлөгсайханы бор шүдлэн түрүүллээ
-
Өчигдөр, 13:15 минут Хөдөлмөрийн баатар Б.Далай нутагтаа "Цэнхэр тэнгэ…
-
Өчигдөр, 11:56 минут Хангайн бүсэд 121 соёолон мордож, Н.Мөнхийн бор ха…
-
Өчигдөр, 11:28 минут Хангайн бүсэд 147 хязаалан мордож, Г.Хишигбатын хэ…
-
Бямба, 18:02 минут "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдаанд эхний 10-т ху…
-
Бямба, 17:43 минут Хангайн бүсэд М.Мөнхбатын хул морь түрүүллээ
-
Бямба, 12:02 минут Хангайн бүсэд Н.Мөнхзоригийн хээр азарга түрүүллээ
-
Баасан, 18:54 минут "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдааны сонгомол бага…
-
Баасан, 15:56 минут "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдааны сонгомол дунд…
-
Баасан, 15:07 минут "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдааны сонгомол дээд…
-
7-р сарын 13 -нд Сонгомол бага насанд Ч.Ганцогтын хээр түрүүллээ
-
7-р сарын 13 -нд Сонгомол бага насанд 105 даага бүртгүүлж, 76 мордл…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дунд насны ангилалд…
-
7-р сарын 13 -нд Сонгомол дунд насанд Д.Даяндэмидийн Наран зээрд т…
-
7-р сарын 13 -нд Сонгомол дунд ангиллын хурдан хүлгүүд мордлоо
-
7-р сарын 13 -нд Сонгомол дунд насны ангилалд 106 хүлэг бүртгүүлжэ…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дээд насны ангилалд …
-
7-р сарын 13 -нд Сонгомол дээд насанд Г.Хүрэлбаатарын хүрэн халзан …
-
7-р сарын 13 -нд Сонгомол дээд ангиллын хүлгүүд гарааны зурхай рууг…
-
7-р сарын 13 -нд Сонгомол дээд насны ангилалд 78 хүлэг бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 12 -нд АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан даагану…
-
7-р сарын 12 -нд Ш.Мөнгөншагайн сартай хээр даага түрүүллээ
-
7-р сарын 12 -нд Уралдаанч Б.Нармандах: Уяач ах нараасаа суралцах г…
-
7-р сарын 12 -нд Хамгийн бага нас дааганы уралдаанд 240 даага бүртг…
-
7-р сарын 12 -нд Уралдаанч Н.Боорчи: Шүдлэн түрүүлгэж, соёолонгоо …
-
7-р сарын 12 -нд АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан соёолонг…
-
7-р сарын 12 -нд З.Мэндсайханы хул соёолон түрүүллээ
-
7-р сарын 12 -нд МУ-ын Алдарт уяач Ч.Уламбаяр: Дөрвөн настай морины…
-
7-р сарын 12 -нд Фото - Соёолон мордуулахын эргэн тойронд
-
7-р сарын 12 -нд 195 соёолон бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 11 -нд АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
7-р сарын 11 -нд Л.Анхбаатарын хүрэн халзан морь түрүүллээ
-
7-р сарын 11 -нд Уралдаанч Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрү…
-
7-р сарын 11 -нд МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
7-р сарын 11 -нд 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 11 -нд АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
7-р сарын 11 -нд МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
7-р сарын 11 -нд Фото - Азаргаа мордуулав
-
7-р сарын 11 -нд 153 азарга бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 10 -нд Манлай уяач Х.Улам-Өрнөх: Морь айрагдана гэдэг оло…
-
Баасан, 18:54 минут "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдааны сонгомол бага…
-
Өчигдөр, 17:43 минут Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд- Тод манлай уяач Д.…
-
Баасан, 15:07 минут "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдааны сонгомол дээд…
-
9 цагийн өмнө Дорнод аймагт болсон "Зүүн бүсийн хурд" уралдаануу…
-
Бямба, 18:02 минут "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдаанд эхний 10-т ху…
-
Баасан, 15:56 минут "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдааны сонгомол дунд…
-
Бямба, 12:02 минут Хангайн бүсэд Н.Мөнхзоригийн хээр азарга түрүүллээ
-
Өчигдөр, 11:56 минут Хангайн бүсэд 121 соёолон мордож, Н.Мөнхийн бор ха…
-
8 цагийн өмнө Зүүн бүсэд Ж.Батзоригийн хар хязаалан түрүүллээ
-
Өчигдөр, 11:28 минут Хангайн бүсэд 147 хязаалан мордож, Г.Хишигбатын хэ…
-
Өчигдөр, 13:15 минут Хөдөлмөрийн баатар Б.Далай нутагтаа "Цэнхэр тэнгэ…
-
Өчигдөр, 15:46 минут Хангайн бүсэд Б.Гөлөгсайханы бор шүдлэн түрүүллээ
-
8 цагийн өмнө Баруун бүсийн шүдлэн насны морьд гарааны зурхай ру…
-
7 цагийн өмнө Баруун бүсэд Батдоржийн Ганбаярын хээр халзан шүдл…
-
7 цагийн өмнө Увс аймагт болсон баруун бүсийн уралдаануудад түрү…
-
Бямба, 17:43 минут Хангайн бүсэд М.Мөнхбатын хул морь түрүүллээ
-
4 цагийн өмнө Зүүн бүсэд Б.Баярхүүгийн зээрд шүдлэн түрүүллээ
-
10 цагийн өмнө Зүүн бүсэд 113 хязаалан бүртгүүлжээ
-
3 цагийн өмнө Баруун бүсэд Б.Дагвабазарын хээр хязаалан түрүүллэ…
-
1 цагийн өмнө Баруун бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд эхний 1…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна